گرفتگی بینی و خلط پشت حلق از شایع‌ترین علائم سرماخوردگی و سینوزیت هستند. متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند با اصلاح سبک زندگی، استفاده از بخورهای گیاهی و رعایت برخی نکات ساده می‌توان این علائم را کاهش داد و از عوارض بعدی پیشگیری کرد.
نزله و زکام؛ دو چهره متفاوت سرماخوردگی
دکتر محمدعلی زارعیان، متخصص طب سنتی، توضیح می‌دهد که در منابع طب سنتی به ریزش ترشحات به سمت حلق «نزله» و به ریزش به سمت بینی «زکام» گفته می‌شود. این دو حالت می‌توانند ناشی از سردی یا گرمی مزاج باشند:
- زکام گرم: ترشحات رقیق همراه با سوزش بینی، خارش چشم و احساس گرمی در سینوس‌ها.
- زکام سرد: ترشحات غلیظ، تغییر صدا، گزش زبان هنگام خوردن غذا و سنگینی سر.
شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند در انتخاب روش درمانی مؤثر باشد.
چگونه از تجمع خلط پشت حلق جلوگیری کنیم؟
- نحوه خوابیدن: خوابیدن به پشت باعث تجمع خلط در حلق می‌شود. بهتر است سر کمی بالاتر قرار گیرد تا ترشحات از بینی خارج شوند.
- شست‌وشوی بینی: استفاده از سرم شست‌وشو ۲ تا ۴ بار در روز به خروج ترشحات کمک می‌کند. فین کردن باید با ملایمت انجام شود تا از ورود ترشحات به گوش، به‌ویژه در کودکان، جلوگیری شود.
راهکارهای طبیعی برای رفع گرفتگی بینی
استحمام با آب نیم‌گرم و تنفس بخار آب یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش گرفتگی بینی است. همچنین استفاده از بخور گیاهانی مانند بابونه و مرزنجوش می‌تواند دوره بیماری را کوتاه‌تر کند. استنشاق هوای مرطوب از طریق دستگاه بخور نیز در تسکین گلودرد و خشکی مجاری تنفسی مفید است.
پرهیزهای غذایی و رفتاری در دوران سرماخوردگی
- مصرف میوه‌های آبدار مانند هندوانه و خربزه در افراد مستعد می‌تواند علائم زکام را تشدید کند.
- استفاده از داروهایی که ترشحات را متوقف می‌کنند، در زمان فعال بودن بیماری توصیه نمی‌شود زیرا مانع خروج مواد زائد می‌شوند.
- عطسه‌های مکرر در ابتدای بیماری التهاب مجاری تنفسی را افزایش می‌دهد. استفاده از ترکیب روغن بنفشه و بادام می‌تواند به کاهش تحریک عطسه کمک کند.
نقش سبک زندگی در پیشگیری از سرماخوردگی
افرادی که به‌طور مکرر دچار سرماخوردگی می‌شوند، باید در زمان سلامت به فعالیت بدنی منظم بپردازند. ورزش و تعریق منظم به بهبود گردش خون کمک کرده و مقاومت بدن را در برابر عفونت‌های تنفسی افزایش می‌دهد.
جمع‌بندی
طب سنتی بر این باور است که مدیریت صحیح ترشحات و رعایت اصول ساده در خواب، تغذیه و بهداشت تنفسی می‌تواند از شدت علائم سرماخوردگی و نزله بکاهد. بخورهای گیاهی، شست‌وشوی بینی و پرهیزهای غذایی از جمله راهکارهای مؤثر برای کاهش گرفتگی بینی و درمان خلط پشت حلق هستند.
