دسترسی آسان و کم‌هزینه بیماران دیابتی به دارو و تجهیزات پزشکی، یک مطالبه‌ی به‌حق است. این موضوع فراتر از یک چالش پزشکی، مسئله‌ای اجتماعی و اقتصادی با نیازمند توجه جدی مسئولان و آحاد جامعه است. دکتر نیکوسخن، رئیس انجمن دیابت ایران، با اشاره به مشکلات موجود، زنگ خطری برای مسئولین به صدا درآورد.
ممنوعیت واردات نوار تست قند خون در سال 99، با تکیه صرف بر تولید داخل و بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های بازار، یکی از چالش‌های بزرگ پیش روی بیماران بود. این در حالیست که پوشش بیمه ای نوار تست قند خون نیز بسیار ناکافی است. نیروهای مسلح از پوشش کامل برخوردارند، اما اکثریت بیماران، از جمله بیمه شدگان تامین اجتماعی و سلامت، از این حمایت محروم هستند. این شکاف عمیق، بیماران، به ویژه بیماران دیابتی نوع یک و زنان باردار را با مشکل جدی تامین این کالای ضروری روبرو کرده است.
به گفته دکتر نیکوسخن، مشکل اصلی کمبود نوار تست نیست، بلکه ناسازگاری نوارهای تست ایرانی با دستگاه‌های خارجی است. وی از پزشکان و بیماران خواست تا به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند. عدم اعتماد به دستگاه‌های ایرانی، حتی توسط برخی پزشکان، نگرانی دیگری است. در حالی که این دستگاه‌ها از دقت بالایی برخوردارند و مزیت تحلیل داده‌ها و انتقال خودکار آن‌ها به تلفن همراه را نیز دارند.
سنسورهای پایش قند خون خارجی، اگرچه از تکنولوژی پیشرفته‌تری برخوردارند، اما با قیمت بسیار بالا و بدون پوشش بیمه‌ای، برای بسیاری از بیماران غیرقابل دسترس هستند. دستگاه‌های ایرانی، با قیمتی مناسب‌تر و امکانات تحلیل داده، جایگزین مناسبی به نظر می‌رسند. انجمن دیابت ایران آماده ارائه اطلاعات لازم در مورد تهیه و استفاده از این دستگاه‌ها به بیماران است. لازم به ذکر است که از بهمن ماه ۱۴۰۰، سازمان بیمه سلامت هزینه نوار تست قند خون را بر اساس نیاز بیماران پوشش می‌دهد.
نوسانات قیمت دارو و تجهیزات پزشکی و ابهام در عملیاتی شدن مصوبات شورای بیمه، نگرانی دیگری است. کیفیت انسولین‌های ایرانی قابل قبول است، اما سوء استفاده از قانون نسخه و عدم تطابق دوز داروهای جایگزین، مشکلی اساسی است که نیازمند اصلاح فوری است.
قوانین بین‌المللی کپی‌رایت در حوزه دارو، تولید انسولین را فرآیندی پیچیده و پرهزینه می‌کند. تولید بیوسیمیلارها در ایران، اگرچه به کاهش قیمت کمک کرده، اما تفاوت در دوز و اثرگذاری این داروها با انسولین‌های اصلی، ریسک عدم کنترل قند خون و بروز عوارض جدی را به همراه دارد. اصلاح قانون نسخه و الزام داروخانه‌ها به تحویل دقیق داروی تجویز شده توسط پزشک، ضروری است. پزشکان نیز باید با در نظر گرفتن دوزهای موجود از انسولین‌های ایرانی، نسخه‌های خود را تنظیم کنند.
برای ساماندهی این وضعیت، ایجاد یک سیستم جامع و یکپارچه برای ثبت اطلاعات بیماران دیابتی، امری حیاتی است. این سیستم امکان شناسایی دقیق تعداد بیماران، نوع بیماری و داروهای مورد نیاز را فراهم می‌کند و برنامه‌ریزی دقیق برای تامین داروها را ممکن می‌سازد. بدون شک، دسترسی آسان و کم‌هزینه به دارو و تجهیزات پزشکی، حق مسلم بیماران دیابتی است و ایجاد یک سیستم جامع، گام نخست برای تحقق این حق است. فراموش نکنیم که این مسئله، فراتر از یک چالش پزشکی، یک مسئله‌ی اجتماعی و اقتصادی است که نیازمند توجه جدی مسئولان و جامعه است.