یافته‌های اخیر پژوهشی از انجمن قلب آمریکا (AHA)، زنگ خطر جدیدی را برای مصرف‌کنندگان مکمل‌های خواب‌آور به صدا درآورده است. بر اساس این تحقیقات، استفاده مداوم و طولانی‌مدت از ملاتونین، هورمون طبیعی تنظیم‌کننده چرخه خواب، می‌تواند با افزایش چشمگیر خطر نارسایی قلبی همراه باشد. این گزارش، هشداری جدی برای میلیون‌ها نفری است که بدون مشورت پزشک به سراغ این مکمل می‌روند.
<br/>
نگرانی‌های فزاینده درباره ملاتونین: مطالعه‌ای جامع بر روی بی‌خوابی و سلامت قلب
این پژوهش گسترده که توسط انجمن قلب آمریکا (AHA) صورت گرفته، نتایج خود را پس از تحلیل داده‌های بیش از ۱۳۰ هزار فرد مبتلا به بی‌خوابی در یک دوره پنج ساله منتشر کرده است. محور اصلی این مطالعه، بررسی ارتباط بین مصرف ملاتونین و بروز عوارض جانبی جدی، به ویژه در سیستم قلبی-عروقی بوده است. نتایج به وضوح نشان می‌دهد که استفاده از این مکمل برای مدت زمان طولانی، یک عامل خطر بالقوه برای ابتلا به نارسایی قلبی محسوب می‌شود. این یافته‌ها، دیدگاه رایج مبنی بر بی‌خطر بودن مطلق ملاتونین را به چالش می‌کشد و بر لزوم احتیاط بیشتر در مصرف آن تاکید می‌کند.
<br/>
ملاتونین چیست و چرا به یک گزینه محبوب برای مقابله با اختلالات خواب تبدیل شده است؟
ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی توسط غده صنوبری در مغز تولید می‌شود و نقش حیاتی در تنظیم ریتم شبانه‌روزی بدن و چرخه‌های خواب و بیداری ایفا می‌کند. تولید آن در محیط تاریک افزایش یافته و با قرار گرفتن در معرض نور کاهش می‌یابد و به بدن سیگنال می‌دهد که زمان خواب فرا رسیده است.
در سال‌های اخیر، مکمل‌های ملاتونین به دلیل دسترسی آسان و تصور عمومی مبنی بر طبیعی و بی‌ضرر بودن، به یکی از پرطرفدارترین راه‌حل‌ها برای مقابله با بی‌خوابی، جت لگ (خستگی پرواز) و سایر اختلالات خواب تبدیل شده‌اند. بسیاری از افراد بدون نیاز به نسخه پزشک، این مکمل را تهیه و مصرف می‌کنند، غافل از اینکه ممکن است عوارض جانبی و خطرات پنهانی داشته باشد که سلامت آن‌ها را به خطر اندازد.
<br/>
از سردرد تا نارسایی قلبی: طیف عوارض جانبی مصرف ملاتونین
پیش از این نیز، مطالعات متعددی درباره عوارض جانبی کوتاه‌مدت و نسبتاً شایع مصرف ملاتونین هشدار داده بودند. این عوارض شامل موارد زیر می‌شوند:
سردرد و سرگیجه
حالت تهوع و ناراحتی‌های گوارشی (مانند اسهال، یبوست، گرفتگی معده)
خواب‌آلودگی در طول روز و کاهش هوشیاری
کاهش اشتها
علاوه بر این، متخصصان به عوارض کمتر شایع اما جدی‌تری نیز اشاره کرده‌اند که می‌تواند شامل افسردگی کوتاه‌مدت، تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و حتی افزایش خطر تشنج در برخی افراد باشد. اما یافته جدید انجمن قلب آمریکا، با افزودن خطر نارسایی قلبی به لیست عوارض، ابعاد جدیدی به نگرانی‌ها درباره مصرف طولانی‌مدت این مکمل بخشیده است. این امر به ویژه برای افرادی که از قبل دارای مشکلات قلبی هستند یا عوامل خطر دیگری برای بیماری‌های قلبی دارند، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و ضرورت مشورت پزشکی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
<br/>
توصیه اکید پزشکان: مصرف ملاتونین بدون تجویز پزشک ممنوع
با توجه به عوارض جانبی متعدد و کشف اخیر مبنی بر ارتباط آن با نارسایی قلبی، متخصصان قویاً توصیه می‌کنند که افراد از خوددرمانی با ملاتونین پرهیز کنند. قبل از شروع مصرف هرگونه مکمل خواب، از جمله ملاتونین، مشورت با پزشک ضروری است. پزشک می‌تواند با بررسی دقیق وضعیت سلامت فرد، علت اصلی اختلال خواب را تشخیص داده و مناسب‌ترین روش درمانی را پیشنهاد کند.
رویکردهای غیردارویی و تغییرات سبک زندگی، نظیر رعایت بهداشت خواب، انجام منظم فعالیت‌های بدنی، محدود کردن مصرف کافئین و الکل، و تکنیک‌های آرام‌سازی، اغلب اولین و مؤثرترین گام‌ها در درمان بی‌خوابی هستند. در موارد شدیدتر نیز، درمان‌های شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی (CBT-I) به عنوان یک روش درمانی مبتنی بر شواهد علمی، می‌تواند جایگزین‌های ایمن‌تر و پایدارتری نسبت به مصرف طولانی‌مدت مکمل‌هایی نظیر ملاتونین ارائه دهد و به بهبود کیفیت خواب بدون به خطر انداختن سلامت عمومی کمک کند.
