یک متخصص تغذیه با تاکید بر اهمیت ویژه دوران نوجوانی در شکل‌گیری سلامت جسمی و ذهنی افراد، اظهار داشت: در این برهه حساس از زندگی، نیاز بدن به انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
ربابه شیخ الاسلام در گفت‌وگو با خبرنگاران، دوران نوجوانی را یکی از بحرانی‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین مراحل زندگی انسان توصیف کرد. وی افزود: این دوره که با جهش‌های رشدی، تغییرات هورمونی سریع و تحولات رفتاری همراه است، از نظر احتمال بروز کمبودهای تغذیه‌ای و آسیب‌های عاطفی بسیار حساس است.
تفاوت‌های تغذیه‌ای دختران و پسران در نوجوانی
شیخ الاسلام با اشاره به تفاوت‌های نیازهای تغذیه‌ای بین دختران و پسران در این سنین گفت: پسران به دلیل رشد سریع استخوان‌ها و عضلات، به میزان بیشتری از انرژی و مواد مغذی نیازمندند. در مقابل، دختران به دلیل آغاز دوران قاعدگی، به آهن بیشتری احتیاج دارند و کمبود این ماده معدنی می‌تواند منجر به کم‌خونی، ضعف سیستم ایمنی، اختلالات خلقی و کاهش حافظه شود.
نقش اساسی درشت‌مغذی‌ها و ریزمغذی‌ها
این متخصص تغذیه تاکید کرد: میزان انرژی مورد نیاز نوجوانان باید بر اساس قد آن‌ها محاسبه شود، نه صرفاً سن یا وزن. همچنین، تامین پروتئین کافی، کربوهیدرات‌های پیچیده و چربی‌های سالم در کنار محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع شده، از اصول اساسی تغذیه در این دوره سنی است.
به گفته شیخ الاسلام، مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و روی نقش حیاتی در رشد استخوان و عملکرد سیستم ایمنی ایفا می‌کنند. وی همچنین به تعامل بین آهن و روی اشاره کرد و گفت: مصرف بیش از حد آهن می‌تواند جذب روی را مختل کند و بالعکس، که این امر ضرورت رعایت تعادل در مصرف مکمل‌ها را نشان می‌دهد.
ویتامین‌ها و ترکیبات ضروری دیگر
شیخ الاسلام در ادامه به اهمیت ویتامین‌های A، C، E و فولات در دوران نوجوانی اشاره کرد و گفت: مصرف ناکافی میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات در بین نوجوانان، منجر به کمبود این ویتامین‌های ضروری می‌شود. وی فیبر را نیز از دیگر ترکیبات غذایی مهم دانست که در پیشگیری از چاقی، بیماری‌های قلبی و دیابت نقش موثری دارد.
الگوی تغذیه سالم برای نوجوانان
شیخ الاسلام الگوی تغذیه‌ای سالم برای نوجوانان را شامل مصرف نان‌های سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ، گوشت کم‌چرب، لبنیات کم‌چرب، پرهیز از فست‌فود و نوشابه‌های گازدار و مصرف نوشیدنی‌های خانگی و مغذی مانند دوغ و آبمیوه طبیعی عنوان کرد. وی همچنین توصیه کرد که نوجوانان برای تقویت حافظه، به ویژه در ایام امتحانات، از مغزها، جوانه گندم و منابع کولین و لسیتین استفاده کنند و فعالیت ورزشی منظم را در برنامه روزانه خود بگنجانند.
مقدار مناسب نان و غلات و سایر گروه‌های غذایی
این متخصص تغذیه افزود: نوجوانان باید روزانه بین ۶ تا ۱۱ واحد از گروه نان و غلات، ترجیحاً از نوع سبوس‌دار و کامل، مصرف کنند. همچنین، دریافت حداقل پنج واحد میوه و سبزی، به ویژه سبزی‌های زرد، سبز تیره و نارنجی‌رنگ، برای تامین ویتامین‌های ضروری مانند A و C ضروری است.
به گفته شیخ الاسلام، در گروه مواد پروتئینی نیز توصیه می‌شود نوجوانان روزانه دو واحد گوشت کم‌چرب، حبوبات، سویا یا مغزها مصرف کنند. همچنین، تامین ۳ تا ۴ لیوان لبنیات مانند شیر، ماست یا پنیر برای دریافت کلسیم و ویتامین D بسیار حائز اهمیت است. مصرف شیرینی، دسر و سایر منابع قند و چربی نیز باید به حداکثر یک وعده در روز محدود شود.
شیخ الاسلام در پایان با تاکید بر اهمیت الگوی غذایی سالم در این دوران حساس گفت: تنوع غذایی، رعایت تعادل بین دریافت انرژی و فعالیت بدنی، پرهیز از چربی‌های اشباع، قند و نمک و استفاده از روغن‌های گیاهی سالم از مهم‌ترین اصول تغذیه در نوجوانی است.
مجله سلامت و زیبایی نوبیدنت ، منبع اخبار حوزه سلامت
