نتایج یک مطالعه جامع که اخیراً از ایتالیا منتشر شده است، یافته‌ای غیرمنتظره را در حوزه سلامت عمومی فاش می‌کند: سطوح پایین کلسترول LDL که غالباً به عنوان "کلسترول بد" شناخته می‌شود و هدف اصلی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی است، می‌تواند با افزایش قابل توجه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه باشد. این ارتباط، حتی در غیاب مصرف داروهای کاهنده چربی (استاتین‌ها) نیز مشاهده شده است.
پیچیدگی‌های LDL پایین؛ از استاتین‌ها تا ژنتیک
سال‌هاست که متخصصان سلامت بر اهمیت کاهش سطح کلسترول LDL برای پیشگیری از تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی تأکید دارند. داروهای استاتین نیز از جمله رایج‌ترین روش‌ها برای دستیابی به این هدف هستند. اما در طول سالیان اخیر، شواهدی جمع‌آوری شده که نشان می‌دهد مصرف استاتین‌ها می‌تواند، به شکلی وابسته به دوز، احتمال تشخیص جدید دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. دلیل دقیق این پدیده هنوز کاملاً مشخص نیست، اما یافته‌های ژنتیکی نیز این معما را پیچیده‌تر می‌کنند؛ مطالعات نشان داده‌اند ژن‌هایی که به طور طبیعی LDL پایین را در بدن حفظ می‌کنند، با افزایش خطر دیابت همراه هستند. در مقابل، افرادی که به هیپرکلسترولمی خانوادگی مبتلا هستند و سطوح LDL بسیار بالایی دارند، با وجود افزایش شدید خطر بیماری قلبی، احتمال کمتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ نشان می‌دهند. این تناقض‌ها، پرسشی اساسی را مطرح کرده است: آیا LDL پایین به خودی خود، یک عامل خطر برای دیابت است یا این صرفاً یک عارضه جانبی داروهای کاهنده کلسترول است؟
طراحی مطالعه‌ای گسترده برای درک ارتباط LDL پایین و دیابت
این تحقیق گسترده که توسط پژوهشگران دانشگاه فدریکو دوم ناپل ایتالیا انجام شده، اطلاعات پزشکی بیش از ۱۳,۶۰۰ فرد بزرگسال (۱۹ تا ۹۰ سال) را در یک دوره ۶ ساله (با میانگین پیگیری ۷۱.۶ ماه) مورد بررسی قرار داد. داده‌ها از یک شبکه وسیع شامل ۱۴۰ پزشک عمومی جمع‌آوری شده بود. نکته قابل توجه این بود که بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در آغاز مطالعه داروهای استاتین مصرف می‌کردند، که امکان مقایسه‌ی دقیق‌تر بین گروه‌های مصرف‌کننده و غیرمصرف‌کننده را فراهم می‌کرد. هدف اصلی مطالعه، ارزیابی این بود که آیا سطح اندازه‌گیری‌شده LDL در جمعیت عمومی، می‌تواند خطر آینده دیابت نوع ۲ را پیش‌بینی کند و نقش واقعی استاتین‌ها در این میان چیست.
LDL پایین؛ شاخصی قدرتمند برای پیش‌بینی خطر دیابت نوع ۲
یافته‌های این مطالعه به وضوح نشان داد که هرچه سطح LDL پایین‌تر باشد، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ بالاتر است. به طور خاص، به ازای هر ۱۰ میلی‌گرم/دسی‌لیتر (mg/dl) افزایش در سطح LDL، خطر ابتلا به دیابت ۱۰ درصد کاهش می‌یابد. این روند معکوس، تصویر روشنی از تأثیر LDL پایین بر سلامت متابولیک ارائه می‌دهد. در طول دوره پیگیری، مجموعاً ۱۸۱۹ نفر (۱۳٪) از شرکت‌کنندگان به دیابت نوع ۲ مبتلا شدند. توزیع شیوع دیابت بر اساس سطوح اولیه LDL به این شرح بود:
افرادی با سطوح پایین LDL (کمتر از ۸۴ میلی‌گرم/دسی‌لیتر) بالاترین نرخ شیوع دیابت (۲۷.۶ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر-سال) را داشتند.
در مقابل، شرکت‌کنندگان با سطوح بسیار بالای LDL (برابر یا بیشتر از ۱۳۱ میلی‌گرم/دسی‌لیتر) کمترین خطر ابتلا به دیابت (۸.۴ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر-سال) را نشان دادند.
اثر مستقل و تشدیدکننده استاتین‌ها بر خطر دیابت
علاوه بر ارتباط مستقیم LDL پایین با دیابت، پژوهشگران تأثیر داروهای استاتین را نیز در نظر گرفتند. نتایج نشان داد که استاتین‌ها در تمامی گروه‌های سطوح LDL، به طور مستقل خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند. این اثر تشدیدکننده در افراد با سطوح بسیار بالای LDL حتی چشمگیرتر بود؛ جایی که خطر دیابت در مصرف‌کنندگان استاتین ۲.۴۱ برابر افزایش یافت، در حالی که در گروه با LDL پایین این افزایش ۱.۷۵ برابر بود. این داده‌ها حاکی از آن است که هرچند LDL پایین به خودی خود یک عامل خطر است، استاتین‌ها نیز تأثیر جداگانه‌ای بر افزایش این ریسک دارند.
پیامدهای بالینی و نگاهی تازه به مدیریت LDL
این یافته‌ها چالش جدیدی را پیش روی پزشکان و متخصصان سلامت قرار می‌دهد. در حالی که هدف اصلی از کاهش LDL در سالیان اخیر، پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی بوده است، این مطالعه نشان می‌دهد که دستیابی به سطوح بسیار پایین LDL، ممکن است پیامدهای ناخواسته‌ای برای سلامت متابولیک و خطر دیابت نوع ۲ به دنبال داشته باشد. محققان پیشنهاد می‌کنند که ممکن است مکانیسم‌های بیولوژیکی پیچیده‌ای در پشت این ارتباط وجود داشته باشد؛ از جمله تأثیر بر عملکرد سلول‌های بتا در پانکراس یا مقاومت به انسولین. این پژوهش مهم، پیامدهای بالینی قابل توجهی دارد:
این پژوهش تأکیدی دوباره بر لزوم بررسی جامع وضعیت سلامت متابولیک بیماران، فراتر از صرفاً مدیریت کلسترول است.
پزشکان باید در تصمیم‌گیری برای درمان‌های کاهش‌دهنده LDL، تعادل میان خطر بیماری‌های قلبی عروقی و احتمال افزایش خطر دیابت نوع ۲ را در نظر بگیرند، به ویژه در بیمارانی که مستعد دیابت هستند.
در نهایت، این مطالعه بینش مهمی ارائه می‌دهد که LDL پایین نه تنها یک نشانگر، بلکه ممکن است یک عامل خطر مستقل برای دیابت نوع ۲ باشد. این کشف، نیاز به تحقیقات بیشتر برای رمزگشایی از مکانیسم‌های دقیق این ارتباط و بازنگری در رهنمودهای بالینی مربوط به مدیریت کلسترول را ضروری می‌سازد تا رویکردی جامع‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تر برای حفظ سلامت بیماران اتخاذ شود.
مطالب مرتبط
- پیشرفت شگرف در درمان دیابت نوع ۱: سیستم ایمنی ترکیبی نویدبخش آینده‌ای بدون انسولین می‌شود
- پژوهش جدید از بازتنظیم جامع بدن در پی روزه هفت‌روزه پرده برداشت
- فوق‌تخصص عفونی هشدار داد: مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک عوارض مرگبار از اسهال تا نارسایی کلیه دارد
- کشف یک باکتری روده‌ای نوین، امیدها را برای مهار چاقی جهانی افزایش می‌دهد
