با آغاز فصل گرما، شیوع بیماری‌های گوارشی به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. افزایش دما، تسهیل رشد میکروب‌ها و کاهش رعایت بهداشت فردی از عوامل اصلی شیوع این اختلالات در تابستان هستند. دکتر ایرج خسرونیا، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در گفت‌وگویی با همشهری‌آنلاین، به بررسی دلایل و راه‌های پیشگیری از بیماری‌های گوارشی فصلی پرداخت.
عوامل تشدیدکننده بیماری‌های گوارشی در تابستان
گرمای هوا شرایط مناسبی برای رشد و تکثیر عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها فراهم می‌کند. از سوی دیگر، عدم رعایت نکات بهداشتی مانند مصرف سبزیجات و سالادهای نشسته، نگهداری طولانی‌مدت غذا خارج از یخچال، نوشیدن آب آلوده و خرید از رستوران‌های غیرمجاز یا بین‌راهی همگی زمینه‌ساز مسمومیت‌های غذایی و عفونت‌های روده‌ای هستند.
علائم هشداردهنده و زمان مراجعه به پزشک
اسهال آبکی مکرر، استفراغ شدید، شکم‌درد، تب و ضعف از مهم‌ترین نشانه‌های بیماری‌های گوارشی در فصل تابستان هستند. دکتر خسرونیا تأکید می‌کند که در صورت تداوم این علائم، به‌ویژه اگر باعث کم‌آبی بدن شود، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. گروه‌های آسیب‌پذیر مانند نوزادان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف باید حساسیت بیشتری نسبت به این نشانه‌ها داشته باشند.
بیماری وبا؛ یک تهدید بالقوه
به گفته خسرونیا، وبا نوعی بیماری گوارشی است که در کشور بومی شده و اگرچه شیوع گسترده ندارد، ممکن است به صورت پراکنده در برخی مناطق گزارش شود. علائم بارز آن شامل اسهال شدید و استفراغ است و در صورت تأخیر در درمان، می‌تواند خطرات جدی و حتی مرگ به دنبال داشته باشد.
نقش والدین در پیشگیری از ابتلای کودکان
برای مراقبت از کودکان، والدین باید نظارت دقیقی بر مصرف غذا و نوشیدنی‌های آنان داشته باشند. غذاهای مانده مانند شیر، آبمیوه، گوشت، برنج و خوراکی‌هایی مثل شکلات‌هایی که در گرما یا رطوبت زیاد نگهداری شده‌اند، می‌توانند عامل بیماری‌زا باشند. فرآورده‌های شکلاتی دست‌ساز یا بدون بسته‌بندی استاندارد نیز به‌دلیل احتمال آلودگی قارچی یا باکتریایی، نباید مصرف شوند.
توصیه‌های عمومی برای کاهش خطر بیماری
- از مصرف مواد غذایی بدون شناسنامه بهداشتی در رستوران‌های بین‌راهی پرهیز شود.
- سبزیجات و میوه‌ها باید به‌خوبی شسته و ضدعفونی شوند.
- غذاها بیش از دو ساعت نباید بیرون از یخچال بمانند.
- در صورت بروز علائم مشکوک، درمان باید سریعاً آغاز شود تا از عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود.
در فصل تابستان، آگاهی، رعایت بهداشت فردی و انتخاب‌های تغذیه‌ای ایمن مهم‌ترین ابزار مقابله با بیماری‌های گوارشی هستند. مصرف مسئولانه مواد غذایی و بررسی نشانه‌های بیماری می‌تواند سلامت دستگاه گوارش را در این فصل گرم تضمین کند.