با افزایش دمای هوا در بسیاری از مناطق کشور و عبور آن از مرز ۴۰ درجه سانتی‌گراد، متخصصان قلب نسبت به تهدید جدی سلامت بیماران قلبی در روزهای گرم تابستان هشدار داده‌اند. دکتر رضا روان‌پارسا، فوق تخصص آنژیوپلاستی، در گفت‌وگویی با خبرنگار مهر، از افزایش چشمگیر موارد سکته قلبی و اختلالات قلبی-عروقی در موج گرمای اخیر خبر داد.
گرمای شدید؛ محرک خاموش حملات قلبی
برخلاف تصور رایج که گرما را تنها عامل گرمازدگی یا ضعف عمومی می‌داند، دکتر روان‌پارسا تأکید کرد که دمای بالا می‌تواند زمینه‌ساز بروز آریتمی‌های خطرناک، تشدید نارسایی قلبی و حتی سکته‌های خاموش باشد. این خطر به‌ویژه در مناطق مرکزی و جنوبی کشور که گرما با رطوبت بالا همراه است، شدت بیشتری دارد.
در شرایط گرمای شدید، بدن برای تنظیم دمای خود، آب و الکترولیت‌های حیاتی را از طریق تعریق از دست می‌دهد. این کاهش مایعات منجر به غلظت بالای خون، افت فشار و اختلال در خون‌رسانی به اندام‌ها، به‌ویژه قلب می‌شود. در نتیجه، قلب مجبور به فعالیت بیشتر شده و این فشار مضاعف می‌تواند در افراد دارای بیماری زمینه‌ای، منجر به حملات قلبی شود.
افزایش مراجعات قلبی به مراکز درمانی
بررسی‌های میدانی در مراکز اورژانس کشور نشان می‌دهد که در روزهای گرم، تعداد مراجعه‌کنندگان با علائم قلبی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب و بی‌حالی تا دو برابر افزایش یافته است. طبق گزارش سازمان اورژانس، در تیرماه امسال بیش از ۲۱۰۰ مورد گرمازدگی ثبت شده که بخش قابل توجهی از آن‌ها با علائم قلبی همراه بوده‌اند. استان‌هایی مانند خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و حتی تهران، شاهد افزایش حملات قلبی در ساعات اوج گرما بوده‌اند.
سکته‌های خاموش؛ خطر پنهان در سالمندان و دیابتی‌ها
یکی از نگرانی‌های مهم، بروز سکته‌های قلبی بدون علائم کلاسیک است. روان‌پارسا هشدار داد که در سالمندان و بیماران دیابتی، سکته قلبی ممکن است تنها با نشانه‌هایی مانند ضعف عمومی، احساس سنگینی در قفسه سینه یا بی‌قراری بروز کند. از این‌رو، آگاهی عمومی نسبت به علائم غیراختصاصی و مراجعه سریع به مراکز درمانی، اهمیت حیاتی دارد.
راهکارهای پیشگیری از بحران قلبی در گرما
برای مقابله با خطرات قلبی ناشی از گرما، رعایت چند توصیه ساده می‌تواند مؤثر باشد:
- نوشیدن آب کافی در طول روز، حتی بدون احساس تشنگی
- پرهیز از حضور در فضای باز بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر
- استفاده از لباس‌های سبک و رنگ روشن
- خنک نگه‌داشتن محیط زندگی و کار
- اجتناب از فعالیت‌های سنگین در فضای گرم
- تهویه مناسب محیط‌های بسته
همچنین مراقبت ویژه از سالمندان، بیماران قلبی، افراد دارای فشار خون بالا و کسانی که داروهای خاص مانند داروهای ادرارآور مصرف می‌کنند، ضروری است.
بحران قلبی در سایه تغییرات اقلیمی
در پایان، روان‌پارسا با اشاره به تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین، هشدار داد که خطر سکته‌های قلبی ناشی از گرما دیگر محدود به مناطق خاص یا فصل تابستان نیست. حتی در کلانشهرهایی مانند تهران نیز می‌توان شاهد بروز این بحران بود. اگر جامعه و نظام سلامت نسبت به این تهدید بی‌تفاوت بمانند، موج گرما می‌تواند در سکوت، موجی از بحران‌های قلبی را به همراه داشته باشد.