یک مطالعه جدید در استرالیا هشدار میدهد که مصرف مکرر دو مسکن پرکاربرد، یعنی ایبوپروفن و استامینوفن، میتواند زمینهساز مقاومت بدن در برابر آنتیبیوتیک شده و خطر مرگ بیماران مبتلا به عفونتهای باکتریایی را افزایش دهد.
طبق این تحقیق، سالانه بیش از ۱٫۲۷ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل ناتوانی میکروبها در پاسخ به درمان آنتیبیوتیکی جان خود را از دست میدهند. پژوهشگران دریافتهاند زمانی که این داروها—چه بهتنهایی یا بهصورت ترکیبی (مانند نوافن با کافئین یا کلداکس با آنتیهیستامین)—برای دورههای طولانی مصرف شود، باکتریها در معرض تغییرات ژنتیکی قرار گرفته و نسبت به آنتیبیوتیکها مقاوم میشوند.
دکتر رِیْتی وِنتر، متخصص مقاومت میکروبی و سرپرست این پروژه، میگوید: «خطر تداخل دارویی وقتی جدی میشود که سالمندان، به دلیل ابتلا به بیماریهای متعدد، ناگزیرند چند داروی مختلف را همزمان مصرف کنند و همین موضوع احتمال مقاومتزایی را بالا میبرد.»

نحوه کار این دو دارو در کاهش درد و تب متفاوت است:
- استامینوفن با مهار تولید پروستاگلاندینها در مغز موجب کاهش التهاب و تب میشود.
- ایبوپروفن بهعنوان یک ضدالتهاب غیر استروئیدی، با مسدود کردن آنزیمهای COX، دردهای عضلانی و مفصلی را تسکین میدهد.
توصیههای کلیدی برای مصرف ایمن مسکنها ۱. تنها در موارد لزوم و با دوزهای توصیهشده مصرف کنید و از خوددرمانی طولانیمدت بپرهیزید. ۲. در صورت نیاز به مصرف همزمان با آنتیبیوتیک، حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید. ۳. سالمندان و بیماران مزمن بیش از دیگران در خطر مقاومت میکروبی هستند؛ نظارت دقیق پزشک بر نحوه مصرف برای آنها ضروری است. ۴. رعایت فاصله زمانی مناسب بین دفعات مصرف و توجه به دستورالعمل روی بستهبندی، احتمال بروز واکنشهای منفی را کاهش میدهد.
مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از بزرگترین چالشهای بهداشتی دنیا به شمار میرود و حفظ اثربخشی داروها نیازمند مصرف مسئولانه و تحت نظارت متخصصان است. با رعایت این نکات ساده میتوان ضمن بهرهمندی از فواید مسکنها، ریسک ابتلا به عفونتهای مقاوم به درمان را به حداقل رساند.