“`html
دانه خردل، گنجینه‌ای از طعم و خواص شگفت‌انگیز، از گیاهانی است که در انواع مختلف با رنگ‌ها و طعم‌های متنوع یافت می‌شود. این دانه‌های ریز، با کاربردهای گسترده در آشپزی و پزشکی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. از نقش آن در رژیم‌های کاهش وزن تا فواید سلامتی‌اش، همه و همه نشان از اهمیت این گیاه کوچک دارد. این دانه‌های گرد و کوچک، با قطر ۱ تا ۲ میلی‌متر، طیف رنگی از سفید مایل به زرد تا سیاه را در بر می‌گیرند.
خردل، عنصری ثابت در برنامه غذایی افراد در پی کاهش وزن است. اما به یاد داشته باشید که لاغری تنها با تغییر رژیم غذایی میسر نیست و فعالیت بدنی و کنترل کالری دریافتی نیز ضروری هستند. در ادامه به بررسی جنبه‌های مختلف خردل، شیوه‌های مصرف، خواص و عوارض آن خواهیم پرداخت. تاکید می‌کنیم که در صورت ابتلا به بیماری‌های جدی، پیش از مصرف خردل با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: جدول ارزش غذایی کشمش + خواص آن
راز دانه‌های خردل و تنوع آنها
پیش از آشنایی با روش‌های استفاده از خردل برای کاهش وزن، بیایید نگاهی دقیق‌تر به این گیاه بیندازیم. گیاهی یک ساله با ساقه‌های کرک‌دار، زبر و ضخیم است که سطح مقطع ساقه‌های آن چند ضلعی یا گاهی نزدیک به دایره است. برگ‌های نسبتا پهن با لبه‌های دندانه‌دار و بویی تند، از دیگر مشخصات این گیاه هستند.
گل‌های کوچک زرد رنگ خردل به صورت خوشه‌ای در انتهای ساقه‌ها می‌رویند. میوه‌های آن غلاف‌های سبز رنگ و کمی نوک تیز و کرک‌دار هستند که معمولا نیمی از هر غلاف خالی است. درون هر غلاف، چندین دانه کوچک کروی شکل در پوسته‌ای نازک قرار دارند. مغز این دانه‌ها زرد رنگ، روغنی و با طعمی تند است. این دانه‌ها در تماس با آب، لعاب‌دار می‌شوند. خردل در سه نوع سفید، قهوه‌ای و سیاه وجود دارد و طعم آن از تند تا شیرین متغیر است. البته نوع زرد آمریکایی آن بیشتر برای تهیه سس استفاده می‌شود.
خواص شگفت انگیز و ویژگی‌های ارزشمند خردل
برای بهره‌مندی از خواص خردل در کاهش وزن، شناخت روش‌های صحیح مصرف ضروری است. یکی از مهمترین ویژگی‌های این دانه‌ها، توانایی آنها در جذب رطوبت معده و کمک به هضم غذاست. خردل سرشار از مواد معدنی همچون کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم و همچنین ویتامین‌های فولات و E است.
خواص سم‌زدایی خردل، آن را به گزینه‌ای مناسب برای کاهش عوارض یائسگی در بانوان تبدیل کرده است. همچنین برای سلامت پوست و مو مفید است و در کنترل دیابت و کاهش کلسترول نقش دارد. اما به یاد داشته باشید که پیش از استفاده از خردل برای درمان هر بیماری، با پزشک خود مشورت کنید. خردل در درمان سرفه و گرفتگی گلو، دفع خلط و آبریزش بینی نیز موثر است.
نگاهی به ارزش غذایی و خواص بیشتر دانه خردل
خردل مملو از مواد معدنی مفید برای بدن است. خواص آن به نوع مصرف (خام یا خشک) بستگی دارد. در ادامه جدول ارزش غذایی خردل خام ارائه شده است.
| جدول ارزش غذایی خردل طبیعی (100 گرم) | |
| انرژی | 67 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 5.33 گرم |
| پروتئین | 4.37 گرم |
| چربی | 4.01 گرم |
| آب | 82.65 گرم |
| فیبر | 13.30 گرم |
| قند | 0.86 گرم |
| ویتامین آ | 4.00 میکرو گرم |
| ویتامین ای | 0.36 میلی گرم |
| ویتامین کا | 1.80 میکروگرم |
| ویتامین ث | 1.50 میلی گرم |
| تیامین (ویتامین ب1) | 0.81 میلی گرم |
| ریبوفلاوین (ویتامین ب2) | 0.03 میلی گرم |
| نیاسین (ویتامین ب3) | 0.52 میلی گرم |
| کولین (ویتامین ب4) | 22.40 میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید (ویتامین ب5) | 0.30 میلی گرم |
| ویتامین ب6 | 0.06 میلی گرم |
| کلسیم | 58.00 میلی گرم |
| آهن | 1.51 میلی گرم |
| منیزیم | 49.00 میلی گرم |
| فسفر | 106.00 میلی گرم |
| پتاسیم | 138.00 میلی گرم |
| سدیم | 1135.00 میلی گرم |
| روی | 0.64 میلی گرم |
| مس | 0.09 میلی گرم |
| منگنز | 0.42 میلی گرم |
| سلنیم | 32.90 میکروگرم |
تسکین دردهای روماتیسمی
افرادی که از دردهای روماتیسمی یا گرفتگی عضلات رنج می‌برند، می‌توانند از خواص تسکین‌دهنده خردل بهره‌مند شوند. اما پیش از هر اقدامی، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.
آرامش بخش اعصاب
خوردن خردل به دلیل طبع گرم، برای سیستم عصبی مفید است و به آرامش اعصاب کمک می‌کند.
رفع بوی بد دهان
از خردل برای از بین بردن بوی بد دهان پس از خوردن سیر نیز استفاده می‌شود.
کاهش فشار خون
خردل در کاهش فشار خون نیز موثر است. اما افراد مبتلا به فشار خون بالا، پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند. منیزیم موجود در خردل، در کاهش شدت حملات آسم نیز نقش دارد. در برخی کشورها مانند چین، از برگ‌های خردل (به دلیل ویتامین C) به عنوان تقویت کننده و تصفیه کننده خون در غذاها استفاده می‌شود.
درمان یبوست
خردل می‌تواند به رفع مشکل یبوست کمک کند.
روش‌های مصرف خردل برای کاهش وزن
خردل گیاهی چند منظوره است که به شکل‌های مختلف (سس، ادویه، روغن و موضعی) قابل استفاده است. در ایران به عنوان سس کاربرد زیادی دارد و نسبت به سس مایونز و گوجه‌فرنگی سالم‌تر است. همانطور که در جدول ارزش غذایی مشاهده کردید، غنی از مواد معدنی مفید برای بدن است و همین امر آن را برای کاهش وزن مناسب می‌کند.
خردل سرشار از گلوکوزینولات‌ها (ترکیبات گوگرددار) است که معمولا در سبزیجات چلیپایی یافت می‌شود. این ترکیبات در مقابله با آسیب‌های اکسیداتیو نقش دارند و از بدن در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کنند. آسیب اکسیداتیو، علت التهاب و تجمع چربی در نواحی میانی بدن است. همچنین، کاروتنوئیدهای آنتی‌اکسیدان موجود در خردل، از آسیب سلولی جلوگیری می‌کنند و در کاهش چربی نیز موثرند.
خردل کالری پایینی دارد و متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد.
روش‌های مختلف استفاده از خردل برای لاغری
یکی از روش‌ها، استفاده از دانه‌های آسیاب شده خردل روی غذا، ساندویچ یا به شکل سس است. سس خردل، نسبت به سایر سس‌ها کم کالری‌تر و سالم‌تر است.
روش دیگر، ترکیب دانه‌های خردل با آبلیمو، روغن زیتون، نمک و فلفل برای طعم‌دار کردن گوشت یا ماهی است. از خردل به عنوان طعم‌دهنده و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می‌شده است. خردل برای کمک به تخمیر سرکه سیب و افزایش ماندگاری فرآورده‌های گوشتی مفید است.
خردل خشک شده را می‌توانید مانند ادویه در غذاها استفاده کنید. از خردل زرد برای تهیه سس خردل استفاده می‌شود. دانه‌های خردل را می‌توان به عنوان ادویه در سالاد و ترشی استفاده کرد. روغن خردل برای تهیه غذاها و آرد آن به عنوان تثبیت کننده در تهیه سوسیس و کالباس کاربرد دارد. برگ‌های خردل را نیز می‌توان به سوپ یا نان ذرت اضافه کرد.
مضرات مصرف خردل
به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد خردل مضر است:
- برای استفاده دارویی از برگ‌های خردل، باید پیش از گل دادن گیاه چیده شوند. در غیر این صورت، ماده سمی ایزوتیوسیانات در آن افزایش می‌یابد.
- برگ‌های خردل حاوی اگزالات هستند و برای افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه مناسب نیست.
- افراد مستعد گواتر نباید از خردل استفاده کنند.
- مصرف خردل برای بیماران کبدی توصیه نمی‌شود.
- مصرف خردل برای زنان باردار و شیرده، کودکان زیر ۶ سال، افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی و التهاب کلیوی ممنوع است.
“`