آفتاب‌سوختگی یکی از مشکلات شایع فصل تابستان است که اغلب همراه با التهاب، قرمزی، خشکی یا حتی درد در پوست بروز می‌کند. اگرچه درمان اصلی این آسیب، پرهیز از نور خورشید و مراقبت‌های موضعی است، اما نقش تغذیه مناسب در تسریع روند ترمیم پوست و کاهش التهاب نباید نادیده گرفته شود. در این مطلب، به معرفی پنج ماده غذایی مفید برای کاهش اثرات آفتاب‌سوختگی و تقویت سلامت پوست می‌پردازیم.
هویج و دیگر منابع بتاکاروتن هویج، سیب‌زمینی شیرین، طالبی و سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج سرشار از بتاکاروتن هستند؛ ترکیبی آنتی‌اکسیدانی که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود. این ماده در لایه‌های سطحی پوست تجمع می‌یابد و به ایجاد سد محافظتی در برابر آسیب‌های محیطی به‌ویژه پرتو فرابنفش کمک می‌کند. مصرف منظم این خوراکی‌ها ممکن است خاصیت ارتجاعی پوست را حفظ کرده، آبرسانی را افزایش دهد و از پیری زودرس جلوگیری کند.
محصولات لبنی تخمیری مانند کفیر شیر تخمیر شده با باکتری‌های مفید، از جمله لاکتوباسیلوس، باعث تقویت سیستم ایمنی و تسهیل ترمیم DNA آسیب‌دیده پس از آفتاب‌سوختگی می‌شود. اگر این نوشیدنی‌ها حاوی کلاژن هیدرولیز شده نیز باشند، می‌توانند در بهبود انعطاف‌پذیری و ساختار پوست نقش مؤثرتری ایفا کنند. ترکیب آن با رژیم غذایی غنی از پروتئین و ویتامین C نیز اثربخشی آن را افزایش می‌دهد.
آب پرتقال طبیعی غنی‌شده با ویتامین D ویتامین D نه‌تنها در سلامت استخوان بلکه در کاهش التهاب پوست نیز مؤثر است. آب پرتقال طبیعی و غنی‌شده افزون بر تأمین بخشی از نیاز روزانه به این ویتامین، با داشتن پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، به خنثی‌سازی اثرات مخرب پرتوهای UVA و UVB کمک می‌کند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که مصرف منظم مرکبات ممکن است با کاهش بروز برخی سرطان‌های پوستی مرتبط باشد.
گوجه‌فرنگی و رب آن؛ منبع لیکوپن رب گوجه‌فرنگی یکی از غنی‌ترین منابع لیکوپن است؛ کاروتنوئیدی که نقش چشمگیری در کاهش آسیب ناشی از تابش مستقیم خورشید دارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف مداوم رب گوجه‌فرنگی همراه با روغن زیتون می‌تواند شدت قرمزی پوست پس از نور آفتاب را به‌طور ملموس کاهش دهد. این ماده غذایی در عین حال یکی از عوامل پیشگیری‌کننده در مقابل برخی تومورهای پوستی نیز به شمار می‌رود.
انار؛ مبارزه طبیعی با التهاب و آسیب سلولی انار، به‌ویژه به‌صورت آب میوه یا عصاره، سرشار از پلی‌فنول‌هایی با خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است. تحقیقات حاکی از آن است که این میوه می‌تواند دوز اشعه ماورای‌بنفش لازم برای ایجاد قرمزی در پوست را بالا ببرد و در نتیجه مقاومت طبیعی بدن را در برابر آفتاب افزایش دهد.
خطرات آفتاب‌سوختگی
در کوتاه‌مدت، فرد ممکن است دچار سوزش، خارش، التهاب و پوسته‌پوسته شدن شود؛ اما در بلندمدت، خطر ابتلا به سرطان پوست، پیری زودرس، ایجاد لک‌های قهوه‌ای و کاهش خاصیت کشسانی پوست افزایش می‌یابد.
چگونه از آفتاب‌سوختگی پیشگیری کنیم؟
- از قرار گرفتن در معرض آفتاب بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ پرهیز کنید.
- در فضای باز به‌دنبال سایه بگردید.
- لباس‌های پوشاننده، کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی با محافظ UV استفاده کنید.
- از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب استفاده کرده و هر دو ساعت آن را تجدید کنید.
در نهایت، ترکیب رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان و مراقبت‌های پیشگیرانه می‌تواند از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از آفتاب محافظت کرده و روند ترمیم آن را تسهیل کند. پوست سالم، بازتابی از مراقبت هوشمندانه از درون و بیرون است.