کزاز، بیماری مرگباری است که با انقباضات عضلانی شدید و ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند به مرگ بینجامد. این بیماری ناشی از سم باکتری کلستریدیوم تتانی است و درمان آن دشوار است. از نشانه‌های آن می‌توان به خشکی و سفتی عضلات، مشکل در بلع، ناتوانی در شیر خوردن (در نوزادان)، تنگی نفس و قفل شدن فک اشاره کرد.
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در واکسیناسیون، کزاز هنوز هم در برخی مناطق با پوشش واکسیناسیون ضعیف، وجود دارد. بهترین راهکار برای مقابله با این بیماری، پیشگیری از طریق واکسیناسیون گسترده است.
عامل اصلی کزاز، باکتری مقاوم کلستریدیوم تتانی است. این باکتری در خاک و مدفوع حیوانات یافت می‌شود و از طریق زخم‌ها و آسیب‌های پوستی وارد بدن می‌شود. حتی کوچک‌ترین خراش‌ها نیز می‌توانند دروازه‌ای برای ورود این باکتری باشند. بند ناف نوزادان نیز یکی از راه‌های ورود این باکتری به بدن است.
سم تولید شده توسط این باکتری، فوق العاده قوی و کشنده است و مقادیر بسیار اندک آن نیز می‌تواند موجب مرگ شود. شدت بیماری به عمق زخم و سن فرد بستگی دارد. در نوزادان، کزاز نوزادی می‌تواند به سرعت پیشرفت کند و بسیار خطرناک باشد.
علائم کزاز در اثر تاثیر سم بر روی سیستم عصبی بروز می‌کنند. این علائم می‌توانند از انقباضات موضعی تا فلج عضلات صورت و فک متغیر باشند. درگیری حنجره می‌تواند به خفگی و مرگ منجر شود. از دیگر نشانه‌های این بیماری می‌توان به درد عضلانی شدید، اسپاسم، مشکلات تنفسی و تغییرات قلبی عروقی اشاره کرد.
تشخیص کزاز عمدتاً بر اساس علائم بالینی است. وجود زخم آلوده اخیر می‌تواند به تشخیص کمک کند اما لزوماً وجود ندارد. اسپاسم عضلانی و قفل شدن فک از مهمترین نشانه‌ها هستند.
درمان کزاز به دلیل سرعت پیشرفت و شدت آن، چالش برانگیز است. هیچ درمان اختصاصی وجود ندارد و درمان‌ها معطوف به کنترل علائم هستند. استفاده از آنتی‌تتوکسین (پادزهر) و داروهای ضد انقباض عضلانی برای کاهش علائم و کمک به تنفس، بخشی از درمان هستند.
واکسیناسیون بهترین و موثرترین روش پیشگیری از کزاز است. واکسن کزاز به صورت جداگانه یا ترکیبی با واکسن‌های دیفتری و سیاه سرفه موجود است. کودکان زیر هفت سال باید واکسن سه گانه (کزاز، دیفتری و سیاه سرفه) و افراد بالای هفت سال واکسن دوگانه (کزاز و دیفتری) را دریافت کنند. توصیه می‌شود هر ده سال یکبار واکسن یادآوری تزریق شود.
در خلاصه، کزاز بیماری خطرناک و کشنده‌ای است که با واکسیناسیون قابل پیشگیری است. شناسایی سریع علائم و مراجعه فوری به پزشک برای درمان بسیار حیاتی است.
“`