ممنوعیت واردات مواد اولیه دارویی: ضربه ای سنگین به صنعت داروسازی ایران
تصمیم جنجالی رئیس سابق سازمان غذا و دارو مبنی بر ممنوعیت واردات برخی مواد اولیه دارویی، در شرایط بحرانی کمبود دارو، صنعت داروسازی کشور را با چالش‌های جدی روبرو کرده است. این اقدام که از سوی فعالان و متخصصان حوزه دارو به عنوان یک اشتباه فاحش تلقی می‌شود، زنجیره تأمین دارو را مختل نموده و فشار زیادی را بر دوش تولیدکنندگان و بیماران وارد کرده است. هشدارها درباره پیامدهای گسترده این تصمیم بر سلامت عمومی نیز روز به روز جدی‌تر می‌شود.
محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، در گفتگویی این ممنوعیت را غیرقابل قبول و خلاف قانون دانست. به گفته وی، براساس قانون احکام دائمی، دولت نمی‌تواند به بهانه حمایت از تولید داخل، جلوی واردات کالا را بگیرد. روش صحیح حمایت از تولید داخلی، وضع تعرفه‌های مناسب و اعمال کنترل‌های کیفی است، نه ممنوعیت کامل واردات.
ایشان با اشاره به استثنائات قانونی در مورد کالاهای مغایر با شرع، مانند مشروبات الکلی، تاکید کردند که قانون احکام دائمی واردات هیچ کالای دیگری را ممنوع نکرده است. وی با انتقاد از بی‌توجهی به قوانین موجود در کشور، بر ضرورت پایبندی دولت به قوانین و مقررات تاکید کرد و حل بسیاری از مشکلات کشور را در گرو این امر دانست.
نجفی عرب در ادامه، سیاست جایگزینی واردات را روشی نادرست خواند و بر ضرورت تمرکز بر توسعه صادرات تاکید کرد. وی با ذکر مثال نفت، توضیح داد که در صورت عدم امکان صادرات نفت، باید با افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی، کسری بودجه و مشکلات اقتصادی کشور را جبران کرد. تجربه سال گذشته و شش ماهه اول امسال نشان می‌دهد که عدم توجه به توسعه صادرات، خسارات جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌کند. وی معتقد است تمرکز بر مزیت‌های صادراتی و دوری از سیاست جایگزینی واردات، راه حل بسیاری از مشکلات، از جمله در صنعت دارویی است.
رئیس اتاق تهران همچنین ممنوعیت واردات مواد اولیه دارویی با تولید مشابه داخلی را غیرمنطقی دانست و بر استفاده از نظام تعرفه برای کنترل و حمایت از تولید داخل تاکید کرد. وی با رد این ادعا که تولیدکنندگان داخلی می‌توانند با قیمت‌های دو برابر قیمت جهانی، کالاهای خود را به فروش برسانند، اشاره کرد که این امر به افزایش قیمت دارو و کاهش قدرت خرید مردم منجر خواهد شد. به گفته وی، کنترل همزمان کیفیت و کمیت کالاهای تولید داخل ضروری است.
نجفی عرب با انتقاد از مداخلات نادرست دولت در حوزه دارو، به وجود رقابت در حوزه مواد اولیه دارویی، مواد بسته‌بندی و محصولات نهایی اشاره کرد و بر ضرورت اصلاحات در نظام دارویی کشور برای تبیین بهتر رقابت‌ها تاکید کرد.
وی همچنین اجرای صرف نظام ژنریک در حوزه دارو را مناسب ندانست و با اشاره به خودکفایی کشور در صنعت دارویی، بر ضرورت اجازه دادن به بازار برای تعیین قیمت‌ها تاکید کرد و مداخلات دولت در تعیین قیمت کالاهایی مانند کپسول آلومینیومی یا پوکه آمپول را نادرست خواند. وی معتقد است نظام عرضه و تقاضا تعیین کننده کیفیت و قیمت کالاهاست و تولیدکنندگان بی‌کیفیت از رقابت حذف خواهند شد.
رئیس اتاق تهران در پایان گفت که مداخلات دولتی در بازار، تنها در مواقعی که انحصار وجود دارد یا در شرایط اضطراری مانند دوران کرونا برای نظارت و کنترل بیشتر ضروری است و نباید به صورت دائمی ادامه یابد. وی با انتقاد از ادامه مداخلات دولت در بازار، بیان کرد که این وضعیت ۴۶ سال است که ادامه دارد.
