طی هفته‌های اخیر، بسیاری از داروخانه‌های کشور برچسب «واکسن آبله‌مرغان موجود است» نصب کرده‌اند و این پرسش ایجاد شده که آیا همه باید برای تزریق این واکسن اقدام کنیم؟ پاسخ این است که آبله‌مرغان، برخلاف واکسن‌های روتین کودکان، تنها برای جمعیت‌های مشخصی توصیه می‌شود و عرضه‌ی آن در داروخانه‌ها به معنای ضرورت تزریق عمومی نیست.
آبله‌مرغان و چرایی عرضه محدود واکسن
آبله‌مرغان معمولاً در سنین خردسالی به‌صورت خفیف سپری می‌شود و تجربه‌ی طبیعی بیماری حافظه‌ای ایمنی در بزرگسالی ایجاد می‌کند. سازمان بهداشت جهانی واکسن آن را برای همگانی توصیه نکرده و تنها در برخی کشورها—مانند ایالات متحده و ژاپن—به‌عنوان بخشی از تقویم واکسیناسیون عمومی کودکان گنجانده شده است. در ایران، پزشکان بر اساس موارد زیر تزریق آن را تجویز می‌کنند:
- نوزادان و کودکان با بیماری‌های مزمن یا نقص ایمنی
- زنان در سن باروری بدون سابقه ابتلا یا مصونیت طبیعی
- افرادی که در تماس مکرر با بیماران مبتلا (مانند کادر درمان) هستند
دسترسی آزاد واکسن به‌معنای تزریق سراسری نیست. قباد مرادی، رئیس مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، تأکید می‌کند که درخواست و تزریق باید بر مبنای تشخیص پزشک و اندیکاسیون پزشکی انجام شود.
گروه‌های در معرض خطر و نکات کلیدی
- گروه‌های مشمول تزریق واکسن • بیماران با سیستم ایمنی ضعیف (درمان‌کنندگان سرطان، دیالیزی‌ها) • زنان جوانی که قصد بارداری دارند اما در کودکی آبله‌مرغان نگرفته‌اند • کودکان مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای که خطر عوارض جدی را بالا می‌برد
- ملاحظات هنگام خرید و تزریق واکسن • داروخانه‌های مجاز و حضور داروساز برای تضمین اصالت و تاریخ انقضا • ارائه نسخه از سوی پزشک متخصص عفونی یا فوق‌تخصص اطفال • توجه به قیمت مصوب (حدود ۱.۵ میلیون تومان) و پرهیز از بازار آزاد با نرخ‌های بالای ۷–۱۰ میلیون
واکسن آبله‌مرغان ابزاری ارزشمند برای کاهش عوارض نادر اما جدی این بیماری است، ولی ضروری نیست همه‌گیر شود. با رعایت توصیه‌های پزشکی و دریافت آن تنها در قالب اندیکاسیون‌های تعریف‌شده، می‌توان از هزینه‌های غیرضروری و تزریق‌های نامتعارف جلوگیری کرد و سلامت جامعه را با مدیریت بهینه منابع دارویی تضمین نمود.
