تهران، سلامت نیوز – رئیس هیئت‌مدیره انجمن دیابت ایران با ارائه آمارهای تکان‌دهنده‌ای از شیوع دیابت و پیش‌دیابت در کشور، چاقی را عامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو معرفی کرده و هشدار داده است که بیش از سه چهارم مبتلایان به این بیماری با معضل اضافه وزن دست و پنجه نرم می‌کنند. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که وی مشکل اصلی در دسترسی به انسولین را نه کمبود دارو، بلکه نارضایتی بیماران از تغییر برندهای مصرفی می‌داند.
<
>
شیوع نگران‌کننده دیابت نوع دو در ایران: بیماری خاموش با عوارض جدی
دکتر علیرضا استقامتی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن دیابت ایران، در آستانه روز جهانی دیابت، آمارهای نگران‌کننده‌ای را از وضعیت دیابت نوع دو در کشور ارائه داد. بر اساس آخرین پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر، حدود ۱۴.۲ درصد از جمعیت بالای ۲۰ سال کشور، یعنی رقمی معادل ۷ میلیون نفر، به دیابت نوع دو مبتلا هستند. علاوه بر این، ۲۴ درصد دیگر از جمعیت بزرگسال، معادل ۱۰ میلیون نفر، در مرحله پیش‌دیابت قرار دارند که زنگ خطری جدی برای تبدیل شدن آن‌ها به بیماران دیابتی محسوب می‌شود. در مجموع، نزدیک به ۴۰ درصد از جمعیت بزرگسال کشور (۲۱ میلیون نفر) یا مبتلا به دیابت هستند یا در معرض خطر بالای آن قرار دارند.
استقامتی تاکید کرد که دیابت نوع دو غالباً یک بیماری خاموش است که بدون علائم اولیه آشکار پیشرفت می‌کند و بسیاری از بیماران از ابتلای خود بی‌خبرند. این ویژگی باعث می‌شود که بیماری در مراحل پیشرفته‌تر و با بروز عوارض جدی مانند مشکلات چشمی، کلیوی و قلبی‌عروقی تشخیص داده شود. پیش‌دیابت نیز مرحله‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت؛ چرا که در صورت عدم کنترل، نه تنها به دیابت نوع دو منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به تنهایی باعث بروز برخی عوارض دیابتی گردد.
ارتباط ناگسستنی چاقی و دیابت نوع دو: "Diabesity" یک واقعیت تلخ
بر اساس اظهارات دکتر استقامتی، چاقی و سبک زندگی ناسالم از عوامل اصلی و تعیین‌کننده در ابتلا به دیابت نوع دو محسوب می‌شوند. وی اشاره کرد که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از مبتلایان به دیابت نوع دو دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. این همبستگی قوی بین چاقی و دیابت، منجر به ابداع اصطلاح "Diabesity" شده که ترکیبی از دیابت (Diabetes) و چاقی (Obesity) است و بر ارتباط ناگسستنی این دو وضعیت تاکید دارد.
چاقی از طریق مکانیسم‌هایی مانند مقاومت به انسولین، التهاب مزمن و اختلال در عملکرد سلول‌های بتا پانکراس، خطر ابتلا به دیابت نوع دو را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. مدیریت وزن برای این بیماران اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. مطالعات نشان داده‌اند که کاهش وزن بیش از ۱۵ درصد در مبتلایان به دیابت نوع دو می‌تواند تأثیر بسزایی بر کنترل بیماری، بهبود سطح قند خون و کاهش عوارض بلندمدت آن داشته باشد. این یافته، کاهش وزن را به یکی از ارکان اصلی پیشگیری و درمان دیابت نوع دو تبدیل می‌کند.
چالش دسترسی به انسولین: مسئله کمبود نیست، نارضایتی از برند انسولین است
در بخشی دیگر از سخنان خود، رئیس هیئت‌مدیره انجمن دیابت ایران به وضعیت دسترسی به انسولین در کشور پرداخت. وی صراحتاً اعلام کرد که در حال حاضر مشکلی از بابت "کمبود فیزیکی" انسولین در ایران وجود ندارد و انسولین بیش از نیاز کشور در دسترس است. اما چالش اصلی در این حوزه، نارضایتی بیماران از تغییر برند انسولین است.
بیماران دیابتی اغلب به برند خاصی از انسولین عادت دارند و تغییر آن، حتی اگر از نظر بالینی معادل و دارای همان اثربخشی باشد، با مقاومت و نارضایتی آن‌ها همراه می‌شود. این پدیده می‌تواند ریشه در عوامل روانشناختی، نگرانی از عوارض جانبی احتمالی یا صرفاً عدم اطمینان به برند جدید داشته باشد. این ترجیح بیماران به برندهای خارجی و عدم تمایل به استفاده از انواع داخلی، علیرغم موجود بودن کافی، باعث می‌شود که بیماران در یافتن داروی "مورد نظر" خود دچار مشکل شوند و این نارضایتی‌ها به گله‌مندی‌های عمومی دامن بزند.
بار مالی درمان و ضرورت نگاه جدی سیاست‌گذاران به دیابت نوع دو
دکتر استقامتی در ادامه به هزینه‌های سنگین درمان دیابت نوع دو اشاره کرد. این هزینه‌ها نه تنها شامل داروهای کاهنده قند خون و انسولین می‌شود، بلکه داروهای مربوط به مدیریت عوارض دیابت مانند فشار خون بالا، چربی خون و مراقبت‌های ویژه نیز بار مالی قابل توجهی را بر دوش بیماران و سیستم بهداشت و درمان می‌گذارد. در حالی که پوشش بیمه‌ای برای انسولین و داروهای پایه دیابت مناسب ارزیابی می‌شود، افزایش قیمت دارو و نوسانات نرخ ارز، فشار اقتصادی مضاعفی را بر بیماران تحمیل کرده است.
با توجه به اینکه بیش از ۲۱ میلیون نفر از جمعیت کشور (دیابتی‌ها و پیش‌دیابتی‌ها) درگیر این معضل سلامت هستند، وی از سیاست‌گذاران و مسئولان خواست تا توجه ویژه‌ای به این جمعیت بزرگ داشته باشند. حضور فعال در همایش‌ها و برنامه‌های مرتبط با دیابت و ایفای نقش مؤثرتر در حل چالش‌های مدیریت این بیماری، می‌تواند گامی مهم در ارتقای سلامت عمومی و کاهش بار سنگین دیابت نوع دو بر جامعه باشد.
