در دنیای پرشتاب امروز، کودکان و نوجوانان پیوسته در معرض سیل عظیمی از اطلاعات تصویری و دیجیتالی از جمله اخبار تکان‌دهنده و گزارش‌های مربوط به جنگ و خشونت قرار دارند. برقراری ارتباط مؤثر با کودکان در این خصوص، چالش بزرگی برای والدین و مراقبان محسوب می‌شود.
بسیاری از والدین در توضیح مفاهیم پیچیده جنگ و تبعات آن برای فرزندانشان دچار تردید و مشکل می‌شوند. هدف اصلی ما حمایت و همراهی صادقانه با فرزندانمان است، و آگاهی از روش‌های صحیح گفتگو در این زمینه امری حیاتی است. در این نوشتار، راهکارهایی برای گفتگوی مؤثر با کودکان درباره جنگ ارائه می‌شود.
راهنمایی برای گفتگو با کودکان در مورد جنگ
قبل از هر چیز، والدین باید احساسات و نگرانی‌های شخصی خود را نسبت به موضوع جنگ بررسی کنند. واکنش شما به عنوان والدین، تأثیر مستقیمی بر نحوه درک کودک از این موضوع دارد. مشورت با متخصصان و افراد قابل اعتماد می‌تواند در مدیریت احساسات و برقراری ارتباط بهتر با کودک مفید باشد.
آغاز گفتگو: یک شروع آرام و طبیعی
بهترین زمان برای صحبت در مورد جنگ، زمانی است که کودک احساس آرامش و راحتی کند. به عنوان مثال، می‌توانید این موضوع را در حین یک فعالیت مشترک خانوادگی، مانند صرف غذا، به میان آورید. از مطرح کردن این موضوع در زمان‌های حساس مانند قبل از خواب خودداری کنید.
از کودک بخواهید تا سوالات و نگرانی‌های خود را مطرح کند. درک درک دیدگاه و اطلاعات قبلی کودک، کلید اصلی پاسخگویی مؤثر به نگرانی‌های اوست. توجه دقیق به پرسش‌های کودک، به شما کمک می‌کند تا به بهترین نحو به دغدغه‌های او پاسخ دهید.
برخی کودکان ممکن است علاقه‌ای به صحبت در مورد جنگ نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر به طور پنهانی نگران هستند. برای کودکان خردسال، استفاده از ابزارهای بصری مانند نقاشی یا داستان، می‌تواند نقطه شروعی مناسب باشد.
کودکان ممکن است اطلاعاتی نادرست از منابع مختلف، از جمله تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی، دریافت کنند. بررسی صحت اطلاعات و تصحیح اطلاعات نادرست، نقش مهمی در این گفتگو دارد.
تصویرهای پیاپی از جنگ و خشونت می‌تواند حس خطر و ناامنی را در کودکان، به ویژه خردسالان، ایجاد کند. کودکان بزرگتر نیز ممکن است از شدت رویدادهای گزارش شده در شبکه‌های اجتماعی به شدت نگران باشند.
هرگز نگرانی‌های کودک را نادیده نگیرید یا کم اهمیت جلوه ندهید. حتی در مواجهه با سوالات سخت، با آرامش و اطمینان خاطر به کودک پاسخ دهید و علت نگرانی او را جویا شوید.
احساسات کودک را تأیید کنید و به او اطمینان دهید که احساساتش طبیعی است. به او نشان دهید که به حرف‌هایش گوش می‌دهید و در هر زمان برای گفتگو با او آماده هستید.
تنظیم اطلاعات بر اساس سن کودک
اطلاعات ارائه شده باید متناسب با سن و درک کودک باشد. در حالی که کودکان حق دارند از اتفاقات دنیا آگاه باشند، بزرگسالان مسئولیت دارند تا از آنها در برابر اضطراب و نگرانی‌های بیش از حد محافظت کنند. از زبانی استفاده کنید که کودک به راحتی بتواند آن را درک کند.
اگر خودتان نیز احساس غم و نگرانی دارید، سعی کنید این احساسات را به طور مستقیم به کودک منتقل نکنید. با آرامش و کنترل بر زبان بدن خود با او صحبت کنید.
به کودک اطمینان دهید که در امنیت کامل است و بسیاری از افراد در تلاشند تا صلح و آرامش را به جهان بازگردانند.
ضروری نیست که به همه سوالات کودک پاسخ قطعی داشته باشید. می‌توانید بگویید که نیاز به تحقیق بیشتر دارید یا از این فرصت برای یافتن جواب‌ها به کمک کودک استفاده کنید. منابع خبری معتبر و سازمان‌های بین‌المللی را برای جستجوی اطلاعات دقیق معرفی کنید.
مراقبت در میزان و نوع اطلاعات ارائه شده
مطمئن شوید که خودتان نیز از اطلاعات کافی در مورد جنگ برخوردار هستید. کودکان ممکن است برای درک پیشینه تاریخی یا واژه‌های پیچیده به کمک نیاز داشته باشند. اگر پاسخ سوالی را نمی‌دانید، آمادگی تحقیق و یافتن پاسخ را داشته باشید.
به کودک خود اطمینان خاطر دهید که در امنیت کامل است. به کودکان خردسال اطمینان خاطر بیشتری بدهید.
در صورت تماشای تلویزیون با کودکان، به محتوای برنامه‌ها توجه کنید و از قرار گرفتن آنها در معرض خشونت و اخبار تکان دهنده جلوگیری کنید.
برای کودکان بزرگتر، محدودیت‌هایی برای استفاده از تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی تعیین کنید. آنها را به استفاده از منابع خبری معتبر هدایت کنید و به آنها کمک کنید تا مصرف کنندگان انتقادی و آگاه از رسانه‌ها شوند.
اجازه دهید کودک هدایت مکالمه را برعهده بگیرد
هنگامی با کودک در مورد جنگ صحبت کنید که او آمادگی لازم را داشته باشد. او را مجبور به صحبت در مورد موضوعی نکنید که باعث ناراحتی یا اضطرابش می‌شود. منتظر بمانید تا خود کودک موضوع را مطرح کند.
بسیاری از کودکان نگران خانواده و دوستان خود هستند. به آنها اجازه دهید پس از شروع گفتگو، هدایت مکالمه را بر عهده بگیرند و سوالات خود را مطرح کنند.
اجتناب از تعصبات در مکالمه
جنگ می‌تواند منجر به تعصبات و تبعیض علیه مردم یا کشورها شود. از استفاده از برچسب‌های منفی خودداری کنید. به جای آن، از این فرصت برای ترویج همدلی و مهربانی نسبت به آسیب دیدگان جنگ استفاده کنید.
اگر کودکانی از کشور درگیر جنگ در اطراف شما زندگی می‌کنند، به فرزندتان یادآوری کنید که نباید به آنها زور بگوید و از تبعیض پرهیز کند.
حفظ روال روزمره زندگی
سعی کنید تا حد امکان برنامه‌های روزمره خانواده را حفظ کنید. ارتباط با دیگران، حضور در جمع و فعالیت‌های معمول می‌تواند به ایجاد آرامش در کودک کمک کند.
در مواقع بحرانی به دنبال کمک حرفه‌ای باشید
اگر متوجه علائم استرس شدید در فرزندتان شدید، نگران نباشید. مشکلات خواب، تغییر در اشتها و نوسانات خلقی ممکن است برای چند هفته طبیعی باشند. اما اگر این مشکلات شدت گرفت، از یک متخصص کمک بگیرید.
سخن پایانی
جنگ و درگیری‌ها، به ویژه در منطقه خاورمیانه، موضوعاتی تکان‌دهنده برای کودکان هستند. با استفاده از راهکارهای ذکر شده می‌توانید به کودکان در مواجهه با این موضوعات کمک کنید. در صورت نیاز، از متخصصان سلامت روان کمک بگیرید.
