آلودگی هوا، قاتل خاموش: گزارشی از وضعیت بحرانی سلامت کشور
معاون وزیر بهداشت، دکتر رئیسی، در نشست اضطراری بررسی وضعیت آلودگی هوا زنگ خطر را به صدا درآورد. وی با اشاره به آمار تکان‌دهنده‌ی مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا، تأکید کرد که ۱۴ درصد از مرگ‌های ناشی از سکته قلبی به‌طور مستقیم به این معضل مرتبط است. به عبارت دیگر، از هر صد مرگ بر اثر سکته قلبی، پانزده مورد به آلودگی هوا نسبت داده می‌شود.
رئیسی با انتقاد شدید از ادامه‌ی مازوت‌سوزی، این اقدام را ضربه‌ای مهلک به سلامت جامعه دانست و خواستار توقف فوری آن شد. وی بر اولویت سلامت مردم در برابر تولید انرژی تأکید کرد و این موضوع را به عنوان مسئولیتی خطیر برای دولت و دستگاه‌های ذیربط مطرح نمود.
عدم اجرای قانون هوای پاک: مسئولیت‌ها و قصورها
دکتر رئیسی به عدم اجرای صحیح قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت که از ۱۱ دستگاه مسئول در این قانون، حدود ۴۰ درصد از وظایف محوله اجرا نشده است. سازمان ملی استاندارد، وزارت کشور، نیرو، بهداشت، نفت، اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی، صمت، سازمان برنامه و بودجه و سازمان محیط زیست از جمله دستگاه‌های خاطی هستند.
آمارهای هشداردهنده: فاجعه‌ای زیست‌محیطی و بهداشتی
میانگین غلظت آلاینده‌ها در کشور ۶ برابر حد مجاز سازمان جهانی بهداشت است. این در حالی است که فقط ۱۵ درصد از روزهای سال هوای پاک داریم. در این شرایط، سالانه ۳۰ تا ۳۵ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور و حدود ۷ هزار مورد در تهران گزارش می‌شود. هزینه‌ی سالانه‌ی این معضل ۱۲ میلیارد دلار (۵۹۷ همت) برآورد شده است. شهر اصفهان نیز با میانگین غلظت ۳۵ و بیش از ۲۲۰۰ مرگ منتسب به آلودگی هوا، وضعیت بحرانی را نشان می‌دهد.
راهکارها و پیشنهادات: از تغییر سبک زندگی تا اصلاح زیرساخت‌ها
دکتر رئیسی برای بهبود وضعیت، به راهکارهایی از جمله مصرف بهینه‌ی انرژی، استفاده از خدمات الکترونیک، کاهش ترددهای غیرضروری به ویژه برای افراد آسیب‌پذیر نظیر زنان باردار، و جدی گرفتن عوامل خطر سلامتی اشاره کرد. وی با تأکید بر لزوم اصلاح ریشه‌ای مشکلات، توقف تعطیلی مدارس در روزهای آلوده و توجه به تأمین ۳۰ درصد از تقاضای برق کشور از انرژی‌های تجدیدپذیر (در حالی که در حال حاضر فقط ۲ درصد تأمین می‌شود) را ضروری دانست.
وضعیت اسفناک حمل و نقل: عامل اصلی آلودگی
بخش قابل توجهی از آلودگی هوا (حدود ۶۰ درصد) ناشی از سیستم حمل و نقل فرسوده است. از ۱۲ میلیون موتورسیکلت، فقط ۶ هزار دستگاه معاینه فنی دارند و از ۱۴ میلیون خودرو، ۲.۵ میلیون فرسوده هستند. همچنین، ۲۴۸ جایگاه بنزین غیرمجاز و ۲ هزار و ۱۶۰ اخطار به جایگاه‌های بنزین در سال گذشته گواهی بر بی‌توجهی به این معضل است.
نتیجه‌گیری: بحران نیازمند اقدامات فوری و اساسی
وضعیت آلودگی هوا به یک بحران ملی تبدیل شده است. از کمبود وسایل نقلیه عمومی گرفته تا عدم اجرای قانون هوای پاک و مازوت‌سوزی، همگی به این فاجعه دامن زده‌اند. اقدامات اساسی و فوری از سوی همه دستگاه‌ها و آحاد جامعه، برای مقابله با این قاتل خاموش ضروری است.
