کارشناسان حوزه سلامت هشدار میدهند که مصرف بیرویه و نابجای آنتیبیوتیکها، عامل اصلی گسترش مقاومت میکروبی در کشور است و مقابله با این بحران باید در صدر برنامههای ملی سلامت قرار گیرد.
مقاومت میکروبی؛ تهدیدی جهانی با پیامدهای ملی
به گفته نازیلا یوسفی، دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو، مقاومت میکروبی امروز یکی از جدیترین تهدیدات سلامت عمومی در جهان محسوب میشود. زمانی که باکتریها در برابر داروها مقاوم میشوند، حتی عفونتهای ساده میتوانند به بیماریهای خطرناک و درمانناپذیر تبدیل شوند. این روند علاوه بر تهدید جان بیماران، هزینههای سنگینی را به نظام سلامت و اقتصاد کشور تحمیل میکند.
مصرف منطقی آنتیبیوتیکها؛ کلید مهار بحران
یوسفی تأکید کرد که تجویز و مصرف منطقی دارو به معنای انتخاب صحیح دارو، تعیین دوز مناسب، مدت زمان مصرف بهینه و توجه به هزینهها برای بیمار و جامعه است. رعایت این اصول در مورد آنتیبیوتیکها اهمیت دوچندانی دارد، زیرا استفاده نادرست از آنها مستقیماً به گسترش مقاومت میکروبی منجر میشود.
راهبرد ملی برای مقابله با مقاومت آنتیبیوتیکی
در آخرین نشست کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو، اعضا بر ضرورت تدوین یک راهبرد ملی مقابله با مقاومت آنتیبیوتیکی تأکید کردند. این راهبرد شامل:
- تقویت همکاری بینبخشی میان وزارت بهداشت، سازمانهای بیمهگر و مراکز درمانی
- مدیریت دقیق تجویز و عرضه دارو در سطح کشور
- فرهنگسازی عمومی برای کاهش مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها
تصویب اقدامات اجرایی برای کنترل مصرف بیرویه
در این نشست که با حضور نمایندگان معاونتهای درمان و بهداشت وزارت بهداشت، سازمانهای بیمهگر و متخصصان پزشکی و داروسازی برگزار شد، مجموعهای از اقدامات اجرایی برای کنترل مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها تصویب شد. این اقدامات قرار است بهطور سراسری در نظام سلامت کشور اجرا شود.
نقش جامعه پزشکی و آگاهی عمومی
کارشناسان معتقدند که مقابله با مقاومت میکروبی تنها با همکاری نظام سلامت و جامعه پزشکی امکانپذیر نیست، بلکه نیازمند افزایش آگاهی عمومی درباره عواقب مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها نیز هست. آموزش بیماران، نظارت بر نسخهنویسی و پایبندی پزشکان به راهنماهای بالینی از جمله اقداماتی است که میتواند در کاهش این بحران مؤثر باشد.
جمعبندی
مقاومت میکروبی نهتنها یک تهدید جهانی، بلکه بحرانی ملی است که سلامت و اقتصاد کشور را تحت فشار قرار میدهد. قرار گرفتن مقابله با مقاومت میکروبی در صدر برنامه ملی سلامت، همراه با اجرای راهبردهای علمی و فرهنگسازی عمومی، میتواند مسیر مؤثری برای مهار این تهدید جدی فراهم کند.
مهرنوش پاشا
من فارغالتحصیل رشته علوم زیستی هستم و از همان دوران دانشگاه به ارتباط علم با جامعه علاقهمند شدم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۸ با ترجمه و نگارش مقالات علمی در وبسایتهای بهداشت و سلامت آغاز کردم. پس از کسب تجربه و گذراندن دورههای تخصصی، به عنوان خبرنگار حوزه سلامت در چند نشریه معتبر همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر بخش پژوهش و درمان در یک مجله پزشکی شناختهشده فعالیت میکنم. تلاش من این است که آخرین یافتههای علمی را به زبانی ساده برای عموم مردم بازگو کنم.
