ممنوعیت واردات مواد اولیه دارویی؛ ضربه ای سنگین به صنعت داروسازی کشور
تصمیم اخیر مبنی بر ممنوعیت واردات برخی مواد اولیه دارویی در شرایط بحرانی کمبود دارو، موجی از نگرانی را در صنعت داروسازی کشور ایجاد کرده است. این اقدام که از سوی بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه به عنوان یک اشتباه فاحش قلمداد می‌شود، زنجیره تامین دارو را با اختلال جدی مواجه ساخته و فشار مضاعفی را بر دوش تولیدکنندگان و بیماران وارد کرده است. هشدارها درباره پیامدهای وخیم این تصمیم برای سلامت عمومی نیز روز به روز جدی‌تر می‌شود.
محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، این ممنوعیت را غیرقانونی و غیرقابل قبول دانسته و می‌گوید: طبق قانون احکام دائمی، دولت حق ندارد به بهانه حمایت از تولید داخلی، واردات کالا را به طور کامل متوقف کند. راهکار قانونی حمایت از تولید داخل، اعمال تعرفه‌های مناسب و کنترل کیفیت است، نه ممنوعیت مطلق واردات.
وی با اشاره به اینکه ممنوعیت واردات تنها در موارد استثنایی و برای کالاهای مغایر با شرع مقدس مجاز است، تصریح کرد: در سایر موارد، قانون احکام دائمی هیچ‌گونه ممنوعیتی برای واردات قائل نیست. عدم رعایت قوانین موجود، یکی از مشکلات اساسی کشور است. اگر هر دستگاه دولتی موظف به اجرای کامل قوانین باشد، بسیاری از چالش‌های کشور حل خواهد شد.
نگاه جایگزینی واردات، رویکردی نادرست است. باید به جای تمرکز بر جایگزینی واردات، به توسعه صادرات فکر کنیم. در شرایطی که صادرات نفت با مشکل مواجه است، باید با صادرات کالاهای غیرنفتی کمبودها را جبران کنیم. تجربه نشان داده که نگاه به توسعه صادرات، ضروری است. عدم توجه به این مهم، منجر به عدم تعادل در صادرات غیرنفتی شده است. در واقع، باید مزیت‌های تولیدی کشور را شناسایی و به جای جایگزینی واردات، بر توسعه صادرات تمرکز کنیم. این رویکرد، می‌تواند بسیاری از مشکلات، از جمله در صنعت دارویی، را حل کند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران، ممنوعیت واردات مواد اولیه دارویی با مشابه داخلی را نیز غیرمنطقی خواند. وی گفت: اگر کالایی در داخل تولید می‌شود، می‌توان از طریق نظام تعرفه، از آن حمایت کرد. رقابت سالم، خود به خود منجر به حمایت از تولید داخلی خواهد شد. نباید انتظار داشت که تولیدکننده داخلی، کالا را با قیمت دو برابر قیمت جهانی عرضه کند و دولت نیز جلوی واردات را بگیرد. این کار، قیمت دارو را افزایش داده و قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد. بنابراین، باید هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی، به این موضوع توجه شود.
به گفته نجفی عرب، مداخلات دولت در حوزه‌هایی مانند دارو، شایسته نیست. رقابت در حوزه مواد اولیه دارویی، مواد بسته‌بندی و محصول نهایی در حال شکل‌گیری است، اما نیاز به اصلاحاتی در نظام دارویی کشور وجود دارد تا صنایع بتوانند به طور کامل در بازار رقابت کنند. اجرای کامل نظام ژنریک در صنعت دارویی کشور نیز صحیح نیست. کشور ما در این صنعت خودکفاست و نیازی به مداخلات دولت نیست. در خصوص تعیین قیمت کالاها، باید به مکانیزم عرضه و تقاضا اجازه کار داده شود. مداخلات دولتی در مواردی مانند انحصار یا شرایط بحرانی مانند دوران کرونا مجاز است، اما نباید دائمی باشد.
