امروز می‌خواهیم درباره‌ی اثرات جانبی و کاربردهای امپرازول با شما صحبت کنیم. این دارو برای درمان سوزش معده و دیگر اختلالاتی که ریشه در ترشح بیش از حد اسید معده دارند، تجویز می‌شود.
کاربردهای امپرازول
کاربردهای این دارو محدود به بیماری‌هایی است که همگی با افزایش ترشح اسید معده در ارتباط هستند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
- ریفلاکس اسید معده به مری
- درمان و پیشگیری از زخم معده
- درمان و پیشگیری از ازوفاژیت اروزیف (EE) (التهاب مری)
- کاهش تولید بیش از حد اسید معده
- درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری (عامل بسیاری از زخم‌های معده)
مکانیسم اثر امپرازول
امپرازول با کاهش میزان اسید معده، به افراد مبتلا به ترشح بیش از حد اسید کمک می‌کند تا از عوارض این مشکل در امان باشند و از بروز بیماری‌های مرتبط جلوگیری کند.
اشکال دارویی
قبل از بررسی عوارض جانبی، به اشکال مختلف دارویی امپرازول اشاره می‌کنیم. همه‌ی اشکال زیر برای مصرف خوراکی هستند:
- کپسول 10 میلی‌گرمی با پوشش دیرگداز
- کپسول 20 میلی‌گرمی با پوشش دیرگداز
- کپسول 40 میلی‌گرمی با پوشش دیرگداز
- پودر 2.5 میلی‌گرمی برای تهیه سوسپانسیون خوراکی با پوشش دیرگداز
- پودر 10 میلی‌گرمی برای تهیه سوسپانسیون خوراکی با پوشش دیرگداز
نگهداری امپرازول
این دارو باید در دمای اتاق (20 تا 25 درجه سانتیگراد) نگهداری شود. نوسانات دمایی کوتاه‌مدت بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد مشکلی ایجاد نمی‌کند. مانند سایر داروها، باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. تا زمان مصرف، کپسول‌ها را از بسته‌بندی خارج نکنید.
عوارض جانبی شایع امپرازول
مانند هر داروی دیگری، امپرازول نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. شایع‌ترین عوارض عبارتند از:
- سردرد
- درد شکم
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- نفخ
- تب یا عفونت بینی و گلو (بیشتر در کودکان 1 تا 16 سال)
اینها شایع‌ترین عوارض هستند، اما ممکن است عوارض دیگری نیز رخ دهد. در صورت بروز هرگونه احساس ناخوشایند، با پزشک خود مشورت کنید.
جدول زیر فواید و شایع‌ترین عوارض جانبی امپرازول را نشان می‌دهد:
| فواید | عوارض شایع |
|---|---|
| درمان ریفلاکس | سردرد |
| درمان یا پیشگیری از زخم معده | درد شکم |
| درمان یا پیشگیری از ازوفاژیت اروزیف | تهوع و استفراغ |
| کاهش تولید بیش از حد اسید | اسهال |
| درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری | نفخ |
| تب یا عفونت بینی و گلو |
عوارض جانبی جدی (نادر)
در حالی که نادر هستند، اما برخی عوارض جدی نیز ممکن است رخ دهند:
مشکلات کلیوی
نفریت بینابینی حاد، نوعی مشکل کلیوی است که ممکن است با مصرف امپرازول همراه باشد. علائم آن شامل کاهش ادرار و وجود خون در ادرار است. در صورت مشاهده این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اسهال شدید
امپرازول می‌تواند رشد باکتری کلستریدیوم دیفیسیل را در روده افزایش دهد و منجر به اسهال شدید شود. علائم شامل اسهال آبکی مداوم، خون در مدفوع، گرفتگی شدید شکم و تب است. در صورت مشاهده این علائم، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
واکنش‌های پوستی شدید
سندرم استیونز-جانسون و نکرولیز اپیدرمی سمّی (TEN) دو واکنش پوستی جدی و تهدید کننده زندگی هستند که ممکن است با مصرف امپرازول رخ دهند. در صورت بروز جوش، بثورات، تاول، قرمزی پوست و درد و قرمزی چشم، مصرف دارو را قطع کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک DRESS
امپرازول ممکن است باعث واکنش آلرژیک DRESS (Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms) شود که می‌تواند اندام‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. علائم شامل بثورات پوستی، تب، تورم غدد لنفاوی، تنگی نفس، تورم اندام‌ها، ادرار تیره، و زردی است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فورا به پزشک مراجعه کنید.
لوپوس
مصرف امپرازول ممکن است باعث بروز یا تشدید لوپوس شود. در صورت بروز درد مفاصل، تشدید دردهای قبلی، یا بثورات پوستی، با پزشک مشورت کنید.
کمبود ویتامین B12
امپرازول می‌تواند جذب ویتامین B12 را کاهش دهد. علائم کمبود ویتامین B12 شامل درد زبان، ضعف، و گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها است. مصرف طولانی مدت امپرازول (3 سال یا بیشتر) خطر این عارضه را افزایش می‌دهد.
هیپومنیزیمی
کاهش سطح منیزیم در خون (هیپومنیزیمی) می‌تواند منجر به تشنج یا مشکلات قلبی شود. علائم شامل تغییرات ضربان قلب، سرگیجه، اسپاسم عضلانی و تشنج است. مصرف طولانی مدت امپرازول خطر این عارضه را افزایش می‌دهد.
پوکی استخوان و شکستگی
امپرازول می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی شود. این خطر در افراد مسن و در صورت مصرف طولانی مدت یا دوز بالای دارو بیشتر است.
واکنش‌های آلرژیک شدید
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک شدید (مشکلات تنفسی، ضربان قلب تند، تب، تورم، مشکل در بلع، خارش، کهیر، تهوع، استفراغ، سرگیجه، درد شکم، درد مفاصل)، فورا به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.
قبل از مصرف امپرازول
مصرف امپرازول باید با تجویز پزشک صورت گیرد. نکات زیر را رعایت کنید:
- دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
- کپسول‌ها را نجوید، نصف نکنید، و یا خرد نکنید.
- قبل از غذا مصرف کنید.
- در صورت لزوم، ممکن است پزشک مصرف همزمان آنتی اسیدها را تجویز کند.
- در صورت مشکل در بلع کپسول، از پودر استفاده کنید.
امپرازول به سرعت سوزش معده را تسکین نمی‌دهد. ممکن است 1 تا 4 روز طول بکشد تا اثر کامل آن مشاهده شود.
اطلاعات ضروری برای پزشک
قبل از مصرف امپرازول، در مورد شرایط سلامتی خود و سایر داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. به خصوص اگر:
- پتاسیم خون پایین دارید.
- منیزیم خون پایین دارید.
- کلسیم خون پایین دارید.
- مشکلات کبدی دارید.
در مورد مصرف هر نوع دارو، ویتامین، مکمل گیاهی یا سایر مکمل‌ها به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت بارداری، شیردهی یا برنامه‌ریزی برای بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد داروها و عوارض جانبی آنها، به مجله سلامتی نبض مراجعه کنید.
