افزایش ۲۰ هزار برابری اثربخشی داروی شیمی‌درمانی
پژوهشگران دانشگاه نورث‌وسترن موفق شدند با بازطراحی مولکولی داروی رایج ۵- فلورواوراسیل و تبدیل آن به نانوذرات کروی دی‌اِن‌اِی، اثربخشی این دارو را تا ۲۰ هزار برابر افزایش دهند. این دستاورد نوآورانه نه‌تنها قدرت دارو را در نابودی سلول‌های سرطانی به شکل چشمگیری بالا برده، بلکه عوارض جانبی آن را نیز به حداقل رسانده است؛ موضوعی که می‌تواند مسیر درمان هدفمند سرطان را متحول کند.
تحولی در درمان سرطان خون حاد میلوئیدی
این روش نوین ابتدا برای درمان سرطان خون حاد میلوئیدی (AML) آزمایش شد. نتایج نشان داد نسخه نانوذره‌ای دارو:
- تا ۱۲.۵ برابر سریع‌تر وارد سلول‌های سرطانی می‌شود.
- توانایی نابودی سلول‌های سرطانی را تا ۲۰ هزار برابر افزایش می‌دهد.
- سرعت پیشرفت بیماری را ۵۹ برابر کاهش می‌دهد.
نکته مهم آن است که در مدل‌های حیوانی، هیچ عارضه جانبی قابل توجهی مشاهده نشد؛ مسئله‌ای که امید به کاربرد بالینی این روش را افزایش داده است.
نانوپزشکی ساختاری؛ آینده درمان‌های هدفمند
این تحقیق نمونه‌ای برجسته از نانوپزشکی ساختاری است؛ حوزه‌ای که در آن طراحی دقیق ساختار نانوداروها تعیین‌کننده رفتار آن‌ها در بدن است. چنین رویکردی می‌تواند در آینده نه‌تنها برای سرطان، بلکه برای درمان بیماری‌های عفونی، اختلالات نورودژنراتیو و بیماری‌های خودایمنی نیز به کار گرفته شود.
حل مشکل قدیمی داروهای شیمی‌درمانی
یکی از چالش‌های اصلی داروهای شیمی‌درمانی، آسیب به سلول‌های سالم است. داروی ۵- فلورواوراسیل به دلیل حل‌شوندگی ضعیف در مایعات بدن، کمتر از یک درصد جذب می‌شود و همین موضوع اثربخشی آن را محدود می‌کند. اما در نسخه نانوذره‌ای، ساختار کروی دی‌اِن‌اِی باعث می‌شود سلول‌های سرطانی دارو را به‌طور مؤثر جذب کنند و پس از ورود، آنزیم‌ها پوسته دی‌اِن‌اِی را تجزیه کرده و دارو را آزاد سازند.
گام‌های بعدی در مسیر بالینی
به گفته پروفسور چَد میرکین، سرپرست این مطالعه، نتایج اولیه بسیار امیدوارکننده بوده است. مرحله بعد شامل آزمایش روی گروه‌های بزرگ‌تر حیوانی و سپس انتقال به مدل‌های بزرگ‌جثه خواهد بود. هدف نهایی، آغاز کارآزمایی‌های بالینی انسانی است تا این روش به‌عنوان یک درمان مؤثر و کم‌عارضه برای سرطان‌های انسانی به کار گرفته شود.
جمع‌بندی
کشف و توسعه نانوذرات دی‌اِن‌اِی در درمان سرطان می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ پزشکی باشد. اگر این نتایج به مرحله انسانی برسد، شیمی‌درمانی آینده نه‌تنها مؤثرتر خواهد بود، بلکه با حفظ سلول‌های سالم، کیفیت زندگی بیماران نیز به‌طور چشمگیری بهبود خواهد یافت. این دستاورد همچنین نویدبخش گسترش کاربردهای نانوپزشکی در درمان طیف وسیعی از بیماری‌هاست.
