توده‌های شکمی با وزنی فراتر از ۱۰ تا ۳۰ کیلوگرم، یکی از پدیده‌های شگفت‌آور دنیای پزشکی هستند که در مواردی نادر، بدون علائم مشخص تا سال‌ها در بدن بیمار رشد می‌کنند و تنها در صورت بروز عوارض ثانویه تشخیص داده می‌شوند.
در سال‌های اخیر، مواردی از خارج‌سازی توده‌هایی بین ۱۰ تا ۳۳ کیلوگرم از بدن بیماران در شهرهایی مانند آمل، سوادکوه، کرمانشاه، رشت، تهران و مشهد گزارش شده که در برخی مواقع، بیماران تنها به دلیل درد کلیه یا احساس سنگینی به پزشک مراجعه کرده‌اند. در بسیاری از این جراحی‌ها، بافت‌های داخلی نظیر کلیه، روده یا غدد مجاور دچار آسیب یا جابه‌جایی شده‌اند و چسبندگی‌های وسیعی ایجاد شده است.
چگونه این توده‌ها در بدن جا می‌گیرند؟
۱. انعطاف‌پذیری حفره شکمی: بدن انسان به‌ویژه شکم، دارای خاصیت کشسانی قابل‌توجهی است. حفره شکمی به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند حجم زیادی از اندام‌های حیاتی مانند معده، روده، کلیه‌ها و رحم را در خود جای دهد. افزایش تدریجی حجم در اثر رشد تومور باعث می‌شود که عضلات شکمی و پوست به‌آرامی کش بیایند و بدن بدون ایجاد فشار فوری، با شرایط جدید کنار بیاید.
۲. رشد تدریجی و بدون علامت اولیه: اغلب این توده‌ها به‌صورت آهسته و بی‌علامت شکل می‌گیرند. بیماران به‌ویژه در مراحل اولیه فقط شاهد افزایش سایز شکم یا حس سنگینی هستند و آن را به چاقی نسبت می‌دهند. همین موضوع موجب تأخیر در تشخیص و پیگیری درمان می‌شود.
۳. جابه‌جایی اندام‌ها به‌صورت تطبیقی: با افزایش حجم توده، اندام‌هایی مانند روده، معده و کلیه‌ها به اطراف رانده می‌شوند. بدن با پدید آوردن تغییرات در محل قرارگیری اندام‌ها، حتی بدون اختلال در عملکرد فوری، تلاش می‌کند تعادل داخلی خود را حفظ کند.
۴. نبود درد قابل‌توجه: در بسیاری از موارد، به‌ویژه در توده‌های خوش‌خیم، بیمار هیچ‌گونه درد مشخصی احساس نمی‌کند و تشخیص تنها پس از بروز علائمی مانند درد کلیه، اختلال گوارشی یا مشکلات ادراری امکان‌پذیر می‌شود.
۵. سازگاری خارق‌العاده بدن: بدن انسان قدرت تحمل و تطابق زیادی دارد. حتی تومورهایی به اندازه توپ بسکتبال می‌توانند بافت‌های اطراف را به‌آرامی کنار بزنند، بدون آن‌که زندگی روزمره را در کوتاه‌مدت مختل کنند.
توده‌های بزرگ، چه خطراتی در پی دارند؟
تومورهای بزرگ می‌توانند به اندام‌های داخلی مانند کلیه، روده، کبد، مثانه و حتی ریه‌ها فشار وارد کرده و عملکرد طبیعی آن‌ها را مختل کنند. در برخی موارد، خارج‌سازی تومور تنها با برداشت کامل اندام‌های درگیر ممکن است، مانند برداشتن کلیه یا غده فوق کلیه در یک جراحی کم‌سابقه در مشهد.
چه کسانی بیشتر در معرض خطرند؟
اگرچه بیشتر این موارد در میان افراد میانسال و سالمند مشاهده می‌شود، اما توده‌های ناشی از بیماری‌های خاص یا مشکلات مادرزادی ممکن است در جوانان و نوجوانان نیز دیده شوند. نکته حائز اهمیت، مراجعه به‌موقع در صورت مشاهده علائم غیرمعمول مانند بزرگی شکم، دردهای پراکنده یا احساس سنگینی مزمن است.