ورم و قرمزی پلک در کودکان، نشانه‌ای از التهاب است که می‌تواند ریشه در عوامل گوناگون، از عفونت گرفته تا اختلالات خود ایمنی، داشته باشد. شناخت ساختار چشم، گامی نخستین در تشخیص و درمان این مشکل است.
آناتومی چشم
چشم از جلو به عقب شامل قرنیه، مردمک در مرکز قرنیه، عدسی در پشت مردمک، فضای داخلی چشم و در نهایت، محل تجمع عصب‌های بینایی است. دو پلک فوقانی و تحتانی در جلوی کره چشم قرار دارند و با هر بار پلک زدن، رطوبت سطح چشم را حفظ می‌کنند و از خشکی آن جلوگیری می‌کنند. مجاری ترشحی روی پلک‌ها، مایعی ترشح می‌کنند که علاوه بر مرطوب‌سازی چشم، از ورود میکروب‌ها نیز جلوگیری می‌کند.
علل التهاب پلک در کودکان
عوامل مختلفی می‌توانند موجب التهاب پلک در کودکان شوند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
التهاب پلک ناشی از عوامل محیطی
گاهی التهاب پلک به دلیل عوامل محیطی مانند گزش حشرات (باعث قرمزی، ورم و التهاب می‌شود)، یا آلودگی هوا و گرده‌های موجود در هوا (که می‌تواند یک یا دو طرفه باشد) ایجاد می‌شود.
التهاب پلک ناشی از آلرژی
واکنش‌های آلرژیک، با آزادسازی هیستامین در بدن همراه هستند. آلرژن‌ها می‌توانند مواد محیطی مانند گرده گیاهان، یا مواد آرایشی، چسب مژه مصنوعی و هر ماده‌ای باشند که با پلک کودک تماس پیدا می‌کند. آلرژی‌های غذایی به ندرت باعث التهاب پلک می‌شوند.
گل‌مژه
گل‌مژه معمولاً یک طرفه است و با تورم و قرمزی دردناک پلک همراه است. این مشکل به دلیل انسداد مجاری ترشحی پلک به وجود می‌آید و معمولاً پس از چند روز بهبود می‌یابد.
ملتحمه (کنژنکتیویت)
التهاب ملتحمه چشم (قسمت داخلی پلک) را کنژنکتیویت می‌نامند. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند موجب این التهاب شوند که اغلب دو طرفه است و با اشک‌ریزش همراه می‌باشد.
آنافیلاکسی
واکنش آلرژیک شدید یا آنافیلاکسی می‌تواند موجب تورم و التهاب پلک شود. در این حالت، مقدار زیادی هیستامین آزاد می‌شود که با تورم پلک همراه است. شدت این واکنش می‌تواند به قدری زیاد باشد که بخش‌های مختلف بدن را درگیر کند و حتی منجر به تنگی نفس و مرگ شود.
علائم التهاب پلک
علائم التهاب پلک شامل قرمزی، تورم پلک (که ممکن است بدون قرمزی باشد)، درد (یا بدون درد بودن آن)، اشک‌ریزش، تب (در موارد عفونی)، خستگی و گاهی تاری دید است.
تشخیص علت تورم پلک
برای تشخیص علت تورم پلک، معاینه چشم توسط متخصص چشم‌پزشک با استفاده از دستگاه‌های مخصوص ضروری است. مشکلات چشمی بسیار حساس هستند و مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان به موقع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از عوارض احتمالی مانند نابینایی جلوگیری شود.
درمان تورم پلک
درمان تورم پلک بر اساس علت اصلی آن متفاوت است و باید تحت نظر متخصص انجام شود. از خود درمانی به‌هیچ‌وجه پرهیز کنید، زیرا ساختار چشم کودک بسیار حساس است.
- در آلرژی‌ها، قطره‌های چشمی مخصوص استفاده می‌شود.
- در عفونت‌ها، قطره‌های آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
- در گل‌مژه، قطره چشمی و رعایت بهداشت کمک‌کننده است.
- رعایت بهداشت و شستن دست‌ها قبل از لمس چشم، در پیشگیری و درمان بسیار مؤثر است.
در نوزادان، به دلیل احتمال عفونت و نابینایی در هنگام زایمان، در صورت مشاهده هرگونه علامت التهاب، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
التهاب پلک در کودکان، علل متعددی دارد و با علائمی مانند قرمزی، درد، اشک‌ریزش و تورم پلک همراه است. در صورت مشاهده هرگونه التهاب، به پزشک مراجعه کنید و از خود درمانی پرهیز نمایید.
“`